Acil servise spinal travma nedeni ile başvuran hastaların retrospektif olarak değerlendirilmesi / Hızır Ufuk Akdemir; Danışman Dursun Aygün

Abstract

Spinal kord yaralanmaları acil servisin seyrek olmayan başvurularından biridir. Literatürde acil serviste spinal kord yaralanmalarının sıklığını konu alan çalışmalar son derecede seyrektir. Bu çalışmanın amacı spinal travmalı hastaların demografik özellikleri, lezyon lokalizasyonu, nörolojik defisit, acil servise ilk başvuru anında ve taburculuk sırasında ASIA klasifikasyonu değerlendirmede sonuçlarına göre klinik şiddeti, yapılan tüm tedavilerin (medikal ve cerrahi) etkinliği, gelişen komplikasyonlar ve mortalite oranlarını belirlemektir.Çalışmamızda Eylül–2004 ile Eylül–2007 tarihleri arasında OMÜ Tıp Fakültesi Acil Servisine spinal travma ile başvuran 91 olgunun sıklık verileri retrospektif olarak değerlendirildi. Olgular klinik olarak komplet ve inkomplet yaralanmalı olmak üzere iki gruba ayrıldı. Gruplar başvurudaki yaş, cinsiyet, travma oluş mekanizması, hastaneye ulaşım zamanı, Glasgow Koma Skalası (GKS) skoru, şikayetleri, eşlik eden travma bulguları, nörolojik defisit tipleri, klinik olarak ASIA-IMSOP hasar skalası değerleri, radyolojik görüntüleme ve yöntemleri, aldıkları tedavi şekli, gelişen komplikasyonlar ve mortalite oranları açısından karşılaştırıldı.Spinal kord yaralanmaları tüm başvuruların %0,25’ idi. Cinsiyet açısından komplet ve inkomplet yaralanmalı gruplar arasında anlamlı fark olmamakla birlikte hastaların çoğu erkekti. Erkek kadın oranı 1.8/1 idi.Hastaların %47’si komplet, %53’ü ise inkomplet yaralanmalı idi. Hastaların büyük çoğunluğu 45 yaş altı idi. Hastalarımızda en sık görülen etiyolojik neden yüksekten düşme (%50,5) idi. Hastalarımızın çoğu yaz mevsiminde (%37) başvurmuş olup acil servise başvuru anında en sık görülen şikâyet güç kaybı (%89) idi. Hastalarımızda en sık servikal bölge yaralanması (%50,5) tespit edildi. Hastalarımızın yaklaşık yarısında eşlik eden travma mevcuttu. Hastalarımızda en sık toraks (%12), kafa (%7,6) ve batın travması (%4,3) saptandı. Hastalarımızın %87,9’una sterid tedavisi verilebildi. Hastalarımızın %16,4’ünde başvuru ve taburcu olduklarındaki kliniğe göre değişiklik izlendi. Hastalarımızın %14,2’sinde ASIA-IMSOP hasar skalasına göre fonksiyonel iyileşme ve %2,1’inde fonksiyonel kötüleşme olduğu görüldü. Hastalarımızda en sık görülen komplikasyonlar; kanama (%19,7), solunum yetmezliği (%16,4) ve idrar yolu enfeksiyonu (İYE) (%10,9) idi. Hastalarımızın yaklaşık 1/5’i öldü ve mortalite sıklığı komplet yaralanmalı grupta daha fazla idi. Ölen hastalarımızın yaklaşık yarısında yaralanma mekanizması yüksekten düşme idi. Çalışma grubumuzda en sık görülen ölüm neden, solunum yetmezliği idi.Çalışmamız akut spinal travmanın acil servis başvuruları içindeki sıklığı, kliniği, acil bakımı, takibi ve akut prognozu ile ilgili verileri ortaya koymaktadır. Bu sonuçlarımız ayrıca akut spinal travmalı olgulara acil servisteki yaklaşımın (erken tanı ve doğru tedavi) önemini de göstermektedir. Acil servis hekimi bu olgu grubunda hem primer hem de komplikasyonların önlenmesi bakımından uyanık olmalıdır.