Karbonmonoksit zehirlenmesinde karboksihemoglobin düzeyi, zehirlenmenin şiddeti ve mini mental durum testi skalası arasındaki ilişki / Selim Genç

Abstract

Karbonmonoksit zehirlenmesi (KMZ) hipoksik ensefalopatinin şiddetinin değerlendirilmesinde Mini Mental Durum Değerlendirme Skalası (MMDDS) yol göstericidir. Bu çalışmanın amacı acil serviste KMZ tanısı alan hastalarda karboksihemoglobin (COHb) düzeyi, zehirlenmenin şiddeti ve MMDDS arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.MATERYAL ve METOD: çalışmamızda Şubat 2006- Şubat 2007 tarihleri arasında 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisinde akut karbonmonoksit zehirlenmesi tanısı alan hastalar prospektif olarak değerlendirildi. Değerlendirmeye alınan hastalara COHb düzeyi için kan alımı ile eş zamanlı olarak Mini Mental Durum Muayenesi Testi yapıldı. Zehirlenmenin şiddetine göre hastalar hafif, orta ve ağır zehirlenme olarak 3 gruba ayrıldı.COHb düzeyinin, zehirlenmenin şiddeti ve MMDDS ile ilişkisi incelendi.BULGULAR:Çalışmaya 51 hasta dahil edildi.Kadın erkek oranı 1,125 idi. Hastaların başvuru sırasındaki ortalama yaşı 38,4±16,5 yıl idi.KMZ’nin tüm başvurular arasındaki sıklığı % 0,34 ve zehirlenme olguları arasındaki sıklığı % 7 idi.Başvuruların sıklıkla odun, kömür, kullanılan soba ve propan gazı kullanılan şofbene maruz kalma sonucu kış mevsiminde olduğu görüldü.Eşlik eden semptom ve bulgular arasında baş ağrısı, bulantı, baş dönmesi ve halsizlik/dermansızlık en sık görülenleriydi.Zehirlenme şiddetine bakıldığında hastaların % 20 si hafif düzeyde zehirlenme, 26’sı (%51) orta düzeyde zehirlenme, 5’i şiddetli düzeyde zehirlenme bulguları göstermekteydi.Zehirlenme şiddeti ile COHb düzeyi arasında anlamlı bir ilişki görülmezken MMDDS ile hem COHb düzeyi hemde zehirlenme şiddeti arasında anlamlı bir ilişki görüldü.SONUÇ:KMZ nedeniyle acil servise başvuran hastalarda başvuru anındaki MMDDS skorları, hastaların kan COHb düzeylerini ve zehirlenmenin şiddetini tahmin etmede yol gösterici olduğu söylenebilir.ANAHTAR KELİME: karbonmonoksit zehirlenmesi, karboksihemoglobin, mini mental durum değerlendirme skalası, zehirlenmenin şiddeti.