Acil servise başvuran karın ağrılı hastalarda istenilen tetkikler ve maliyetin incelenmesi / Nuray Aslan; Danışman Ahmet Baydın

Abstract

Cerrahi ve cerrahi olmayan nedenlere bağlı olarak gelişen karın ağrısı Acil Servis (AS) başvurularının %5-8’ini oluşturmaktadır. Karın ağrılı hastada karın ağrısının nedeninin belirlenmesi ve tedavinin planlanması için tanısal görüntüleme yöntemlerine ve konsültasyonlara gereksinim duyulmaktadır.Tanının konulabilmesi için istenen tetkik ve konsültasyonlar bazen hastanın AS’te bekleme süresinin uzamasına, maliyetin artmasına ve hasta memnuniyetsizliğine neden olabilmektedir.Bu çalışmanın amacı karın ağrısı yakınması ile AS’e başvuran hastalarındemografik özelliklerini, maliyeti ve maliyet üzerinde etkili olan faktörleri araştırmaktır.Çalışmamızda 01.09.2006-30.06.2007 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı’na travma dışı karın ağrısı yakınmasıyla başvuran hastalar prospektif olarak incelendi.Çalışmaya alınan olgular, cerrahi olmayan nedenli karın ağrıları olmak üzere iki gruba ayrıldı.Bu gruplar; yaş grubu, cinsiyet, eşlik eden semptomlar, vital bulgular, risk faktörleri, fizik muayene bulguları, istenilen laboratuar ve görüntüleme yöntemleri, istenilen konsültasyonlar, AS izlem süresi ve maliyet açısından karşılaştırıldı.Çalışmaya 200 karın ağrılı olgu dahil edildi.Olguların yaşları 18-87 arasında olup yaş ortalaması 50,81 ± 20,13 yıldı.Karın ağrısı ile AS’e başvuran hastalar tüm acil başvurularının %1,29’unu oluşturmaktaydı.Kadın erkek oranı 1,08 idi.Hastaların %52’sinde cerrahi nedenlerden, %48’inde cerrahi olmayan nedenlerden kaynaklanan karın ağrısı vardı.Cerrahi nedenli karın ağrıları 56 yaş ve üstü yaş gruplarında,cerrahi nedenli olmayan karın ağrıları ise 35 yaş ve altı yaş gruplarında anlamlı olarak yüksek bulundu. Cerrahi nedenli olmayan karın ağrıları kadın cinsiyette anlamlı olarak yüksek bulundu.Risk faktörü olarak kabul edilen daha önce batın cerrahisi geçirme öyküsü cerrahi nedenli tanı alan hastaların %40,4’ünde mevcuttu.Cerrahi nedenli tanı alan grubun %31,7’sinde cerrahi nedenli olmayan tanı alan grubun ise %7,3’ünde barsak seslerinde azalma/yok olma saptadık.Cerrahi nedenli tanı alan grupta ortalama beyaz küre sayısı 15,27±4,1 (14,65; 7,9-29,8)bin/uL idi. Karın ağrılı hastalarda en sık istenilen görüntüleme yöntemi %92,5 ile direk grafi idi. Görüntüleme yöntemlerinden ultrasonografinin (USG) kadın cinsiyette daha sık (%80,8) istendiğini saptadık.Karın ağrılı hastalarda istenilen konsültasyonların AS izlem süresini ve maliyeti arttırdığını saptadık.Cerrahi nedenli tanı alan olgular arasında en sık neden mekanik barsak tıkanıklığı iken cerrahi nedenli olamayanlarda ise en sık ürolitiyazisdi.Acil Servis doktorunun hastayı değerlendirmesi sonrasında konulan son tanı %71,7 oranında uyumlu idi.Hastaların %25’ine cerrahi tedavi uygulanmıştır.Biz karın ağrılı olgularda; cerrahi nedenli karın ağrılarının ileri yaşta daha sık görüldüğünü ve cerrahi nedenli olmayan karın ağrılarının cerrahi nedenli karın ağrılarından ayırt edilmesinde tam bir klinik değerlendirmenin önemli olduğunu, akılcı bir şekilde tetkik istemenin hastaların AS izlem süresini ve maliyeti azaltacağını saptadık.