Tarihi Türk lehçelerinde sıfat ve zarflarda pekiştirme ve derecelendirme / İlknur Karagöz; Danışman Mehmet Aydın.

Abstract

Tarihî Türk Lehçelerinde Sıfat ve Zarflarda Pekiştirme ve Derecelendirme adlı bu tezde, metinlere dayanarak, tarihî lehçelerde sıfat ve zarfların hangi yollarla pekiştirildiği ve derecelendirildiği ortaya konmuştur.Çalışma Giriş, İnceleme ve Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş'te çalışmanın konusu, amacı, önemi ve içerdiği sorunlarla birlikte pekiştirme ve derecelendirme olaylarının tanımlanması üzerinde durulmuştur. Ayrıca araştırmanın kapsadığı dönemler tanıtılarak, bu dönemlere dair seçilen metinlerin künyeleri verilmiştir. İnceleme bölümünde Türkçenin tarihî lehçelerine ait metinlerinin taranması neticesinde ulaşılan veriler sınıflandırılmış ve bunlar; 1. Eklerle Yapılan Pekiştirme ve Derecelendirmeler, 2. Kelimelerle Yapılan Pekiştirme ve Derecelendirmeler, 3. Kelime Gruplarıyla Yapılan Pekiştirme ve Derecelendirmeler, 4. Kelime Grubu Hâlindeki Pekiştirme ve Derecelendirmeler olmak üzere dört alt bölümde incelenmiştir. Sonuç bölümünde ise, bütünüyle verilerin değerlendirilmesine dayanan sonuçlar ifade edilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, sıfat ve zarflarda görülen pekiştirme ve derecelendirme olaylarının Türkçenin en eski metinlerinde takip edilebilen anlam olayları olduğu anlaşılmıştır. Dilin türetme ve söz dizimi imkanlarının kullanılmasıyla ortaya çıkan bu anlam olaylarının Türkçenin ifade gücünü zenginleştirdiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: tarihî Türk lehçeleri, sıfat, zarf, pekiştirme, derecelendirme.