Türkiye Cumhuriyeti'nin madencilik politikaları (1923-1960)/ Turgut İleri Dnışman Mehmet Evsile
Özet
Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşundan itibaren 1960 yılına kadar geçen süre içinde Türkiye’de Madencilik alanında uygulanan politikalar ve buna bağlı olarak gerçekleştirilen önemli girişimler ortaya konulmaya çalışılmıştır.Madencilik faaliyetleri ekonomi alanında önemli bir yer tutmaktadır. Anadolu toprakları çok eski çağlardan beri madencilik faaliyetleri bakımından önemli bir coğrafya olmuştur. Bu konumunu Cumhuriyet öncesi dönemde; Osmanlı Devleti zamanında da sürdürmüştür. Tazminat’ın ilanını, izleyen dönemde madencilik faaliyetlerini bir düzene koymak amacıyla Maâdin Nizamnameleri hazırlanarak yürürlüğe konmuştur. Ancak Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında her alanında yaşanan gerileme madencilik alanında da kendini hissettirmiştir. Yabancılara tanınan imtiyazlar dolayısı ile madenlerin ülke yararına değerlendirilmesi pek mümkün olmamıştır.Cumhuriyet’in ilanı ile başlayan dönemde, Osmanlıdan intikal eden maden işletme sistemine ve madencilik faaliyetlerine yeni bir düzen getirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu amaçla, birçok sektöre lokomotif görevi yapan maden ve madencilik faaliyetlerine önem verilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Devletini kuran kadrolar her alanda olduğu gibi ekonomide de bağımsızlığı esas almışlardır. Bu düşünceye uygun olarak, madenlerin bir memleketin en başta gelen doğal zenginliği olduğu; kalkınmanın büyük ölçüde yeterli doğal kaynaklara sahip olunması ve kaynakların en iyi şekilde değerlendirilmesi ile mümkün olacağı bilinciyle hareket etmişlerdir. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, madencilik politikalarını bu temel prensip üzerine inşa etmiştir. Takip edilen politikalara uygun olarak madencilikle ilgili kurum, kuruluş ve işletmeler tesis etmişler çıkarılan kanunlar ile Türk madenciliğini ileriye götürmeye çalışmışlardır.
