19. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı adliye teşkilatı üzerine batı etkileri / Hüseyin Vehbi İmamoğlu; Danışman Osman Zümrüt

Abstract

Bu çalışmada 19.yüzyılın ilk yarısında Osmanlı Adliye Teşkilatı üzerine Batı’nın yaptığı etkiler ele alınmaktadır.Araştırma Giriş ve üç (3) Bölüm’den oluşmaktadır.Girişte araştırmanın konusu, amacı, önemi, yöntemi,kavramsal çerçeve ve araştırmanın kaynak değerlendirmesi yapıldıktan sonra 19.yüzyılın başında Osmanlı Devleti’nin ve Adliye Teşkilatının genel durumu ile Osmanlı Mahkemeleri ve yargı anlayışı üzerinde durulmuştur. 1.bölüm genel anlamda Osmanlı Devleti’ni yenilik arayışlarına iten gelişmelere ayrılmıştır.Bu anlamda Osmanlı Devletinin iç dinamiklerindeki gerilemeler, 19.yüzyıllın başında devletin temel gereksinimleri, gayr-i Müslim tebaanın bağımsızlık girişimleri ve Avrupalı devletlerin yayılmacı politikaları incelenmiştir.Batı etkisi altında Osmanlı Adliye Teşkilatında gerçekleşen reform sürecinin değerlendirildiği 2.bölümde Osmanlı Devleti ve Batılılaşma, Adliye Teşkilatında yapılan reformların gerekçeleri ve reform sürecinde takip edilen yol incelenmiştir.Batı ile ilişkilerin Adliye Teşkilatı üzerindeki yansımalarının ele alındığı 3.bölümde Batı etkilerinin somut sonuçları üzerinde durulmuştur.Adliye Teşkilatı üzerinde üç temel etkinin olduğu tespit edilmiştir.Bunlardan ilki ideolojilerin üzerindeki etkidir.Reform yanlısı ve reform aleyhtarları açısından oluşan ideolojiler ele alındıktan sonra yargı örgütündeki dönüşüm ve yeni açılan mahkemeler kanunlaştırma hareketleri çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır.Araştırma Genel bir Değerlendirme ile sona ermektedir.Adliye Teşkilatı üzerine Batı etkilerinin araştırıldığı bu çalışmada adli örgütlenme,anlayış ve taraflar açısından bir değişim ve Batı yönünde bir dönüşüm yaşandığı görülmüştür.Ayrıca araştırmada kullanılan Başbakanlık Osmanlı Arşivinden alınmış belgelerin asılları da Ek kısmında ilave edilmiştir.