Sedanterlerde oluşturulan gecikmiş kas yorgunluğu üzerine pasif germe hareketlerinin etkisi / Dilek İpek; Danışman Atilla Tekat
Özet
Bu çalışmanın amacı, pasif germe hareketlerinin gecikmiş kas yorgunluğu üzerine etkilerini görebilmektir. Çalışma; sağlık kontrollerinden geçirildikten sonra, yaşları 18-25 (21.26+3 yıl) olan gönüllü 26 sedanter erkek üniversite öğrencisinin katılımıyla Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yaşar Doğu Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu'nda gerçekleştirildi. Gönüllülerde gecikmiş kas yorgunluğu oluşturmak için sağ bacağın hamstring kaslarına 5 set 10 tekrar eksantrik kuvvet antrenmanı yaptırıldı. Bu antrenmanlarda Leg Curl makinesi kullanıldı. 26 sedanter erkekler, rastgele 13 germe, 13 kontrol grubu olarak ayrıldı ve germe grubuna set aralarında 3 set 30 sn pasif germe tekniği uygulandı. Her iki gruptan da doku hasarında ve gecikmiş kas yorgunluğunda yükselme gösteren serum kreatin kinaz enzimi ve nötrofil yüzde oranları antrenmandan önce ve antrenmandan 6, 24 ve 48 saat sonra kan örnekleri alınarak ölçüldü. Antrenmandan 6, 24 ve 48 saat sonra her iki gruptan deneklere Görsel Analog Skalası (GAS) uygulandı. Araştırma sonunda veriler Statistical Package for Social Science (SPSS) istatistik paket programı ile değerlendirilmiştir. Farklılıkların analizi için İkili örneklem t-testi kullanılmıştır. Alınan sonuçlara göre, set aralarında uygulanan pasif germe hareketleri antrenmandan 6,24 ve 48 saat sonra ki nötrofil yüzde oranları üzerinde kontrol grubu ile germe grubu arasında çok az bir farka neden olmuştur ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Set aralarında uygulanan pasif germe hareketleri antrenmanda 6,24 ve 48 saat sonra ki kreatin kinaz seviyeleri üzerine etkili olmuştur. Antrenmandan 6 saat sonra kreatin kinaz seviyelerinde meydana gelen fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (t= 6.477, p= .000). Antrenmandan 24 saat sonra ki kreatin kinaz seviyelerinde ki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (t=5.140, p= .000). Antrenmandan 48 saat sonra ki kreatin kinaz seviyelerinde ki fark ta istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur ( t=4.455, p= .000). Antrenmandan 6, 24 ve 48 saat sonra germe grubundaki ve kontrol grubundaki her deneğe uygulanan Görsel Analog Skalası (GAS) sonuçları arasında fark meydana gelmiştir. Antrenmandan 6 saat meydana gelen fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (t=8.25, p= .000). Antrenmandan 24 saat ki GAS sonuçları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur( t= 5.88, p= .000). Antrenmandan 48 saat meydana gelen fark ta istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur ( t= 6.55, p= .000). Elde edilen sonuçlara göre, pasif germe hareketleri kreatin kinaz seviyelerinde antrenmandan 6,24 ve 48 saat sonra düşüşe sebep olmuştur. Meydana gelen bu düşüş 6-24 ve 48 saatlerinde bir önceki saate göre giderek artmıştır ve en iyi sonucu 48 saat sonunda vermiştir. Görsel Analog Skalası sonuçlarına göre de pasif germe hareketlerinin gecikmiş kas yorgunluğuna bağlı ağrıları kontrol grubuna göre azalttığı görüşüne varılmıştır.Sonuç olarak, antrenman sırasında set aralarında uygulanan pasif germe hareketlerinin, gecikmiş kas yorgunluna bağlı ağrılara antrenmanın ilk gününden itibaren özellikle ağrıların en şiddetli olduğu 24-48 saatlerinde anlamlı ölçüde etkili olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda spora yeni başlayan veya farklı kas gruplarına yönelik antrenman yapan sporcularda oluşması olası gecikmiş kas yorgunluğuna bağlı ağrıların önemli ölçüde azaltılmasında pasif germe hareketleri uygulanabilir.
