Meme kanserli hastalarda tedavi öncesi, tedavi süreci ve remisyon döneminde kardeş kromatid değişimlerinin araştırılması / Akın Tekcan; Danışman Mehmet Elbistan

Abstract

Bu çalışmada; meme kanserli 25 kadın hastadan ve sigara kullanmayan 22 kontrol grubu kadından hazırlanan periferik kan kültürlerinde kardeş kromatid değişim sıklıkları araştırılmıştır. Hasta grubun kardeş kromatid değişim sıklığı ortalama değerleri; tedavi öncesinde 8,252 ±3,67613, tedavi sürecinde 10,1972 ±2,95808 ve tedavi sonrasında ise 11,525 ±3,33066 olarak ve kontrol grubunda ise kardeş kromatid değişim sıklığı ortalama değeri 7,019 ±1,24580 olarak saptanmıştır. Hasta ve kontrol grubuna ait ortalama değerler “Mann – Whitney U testi” ile istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. Ayrıca hasta grubun 3 döneme ait kardeş kromatid değişim sıklık ortalama değerleri de kendi aralarında istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmalar sonucunda , hasta grubundan değişik dönemlerde saptanan ortalama değerlerde periyodik yükselişlerin olduğu anlaşılmıştır.Hastalarda tedavi öncesi dönemde saptanan değişim sıklığı genel ortalaması ve kromozom gruplarında saptanan değişim sıklığı ortalama değerleri kontrol grubundan elde edilen sıklık değerleriyle karşılaştırıldığında anlamlı bir farkın olmadığı gözlenirken (p>0,05), tedavi edilen hastalarda tedavi süresince saptanan kardeş kromatid değişim sıklığı değerleri ve tedavi sonrası dönemde hastalardan saptanan sıklık değerleri ile kontrol grubundan saptanan değerler arasında ise ileri düzeyde anlamlı bir fark gözlenmiştir (p<0,01). Gerek kontrol grubunda ve gerekse tedaviden önce hasta grubunda spontan olarak oluştuğu varsayılan kardeş kromatid değişim sıklık değerleri arasında herhangi bir fark gözlenmezken , herhangi bir klastojenik ve sitostastik özelliği olan ilaca maruz kalındığında ,bu değişim değerlerinde dikkate değer artışların gözlenmesi önemli bulunmuştur.Netice olarak ; bu çalışmalardan elde edilen bulgular , tedavi amacıyla kullanılan ilaçların etkisiyle oluşabilen genomik kararsızlığın ortaya çıkardığı genetik abnormalitelerin izlenmesinde ve izlem sonucu tedavinin yönlendirilmesinde , kardeş kromatid değişim yönteminin güvenilir bir yöntem olduğunu ortaya koymuştur.