Bir ve yedi günlük civcivlerin hippokampuslarında toplam nöron sayısının optik parçalama metodu ile hesaplanması / Hüseyin Aslan; Danışman Süleyman Kaplan.
Özet
Çalışmamızın amacı, literatür taramalarımıza göre daha önce çalışılmamış bir konu olan, civciv hippokampusunda yaşla birlikte meydana gelebilecek nöron sayısındaki değişikliklerin optik fraksiyonlama (parçalama) metodu ile araştırmaktır. Optik parçalama metodu, ışık mikroskobu çalışmalarında partikül sayımları için kullanılan, halen en etkin ve tarafsız (gerçek değerden sistematik sapma göstermeyen) metottur. Çalışılacak hayvanlar, her birinde beşer adet erkek civciv olan, bir ve yedi günlük olmak üzere iki gruba ayrıldı. Önce bir günlük sonra da yedi günlük civcivler perfüze edildikten sonra, rutin takip işlemleri uygulandı. Parafine gömülen civciv beyinlerinden hippokampusları bitinceye kadar 40 m kalınlıkta horizontal kesitler alındı. Hippokampus bulunan kesitler sistematik rastgele örnekleme ile 1/4 oranında örneklenerek, Cresyl violet ile boyandı. Boyanan kesitlerin yalnızca sağ hippokampus alanları ve kesit kalınlıkları belli oranda örneklenerek nöron sayımı ve hippokampus hacim hesaplaması yapıldı. Bir günlük civcivlerin sağ hippokampuslarında ortalama toplam nöron sayısı(N) 783 310+-12 750,yedi günlüklerde 760 028+-12 256 olduğu hesap edildi.İkisi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı gözlendi (p büyüktür 0.05). Optik parçalamayı uygularken alan örneklemesinde kullanılan adım alanı, noktalı test cetveli gibi kullanılarak ortalama toplam hippokampus hacimleri, bir günlük civcivlerde 2,48 +- 0.08mm3,yedi günlüklerde ise 2,80+-0.04mm3 olarak hesaplandı. Ortalama toplam hippokampus hacimleri karşılaştırıldığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu gözlendi (p küçüktür 0.01). Her bir civciv için hesaplanan toplam nöron sayısı, hacimlerine bölünerek birim hacimdeki nöron sayısı (Nv), bir günlüklerde 317 837+-14 612 nöron/mm3,yedi günlüklerde 217 843+- 6 188 nöron/mm3 olarak bulundu. Ortalama sayısal yoğunlukları birbiriyle karşılaştırıldığında, sayısal yoğunlukların da hacimler arasında gözlenen anlamlı farklılığı gösterdikleri gözlendi (p küçüktür 0.01). Yedi günlük civcivlerde bir günlüklere göre, hippokampuslarındaki toplam nöron sayısında gözlenen azalma, iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir düzeye ulaşmamakla beraber, postnatal yaşamda ihtiyaç duyulmayan nöronların ortadan kaldırılmasından kaynaklanabileceğini düşündürmektedir. Aynı hayvan grubunun bir günlük civcivlere göre daha büyük bir hacme, daha az sayıda olan bir sayısal yoğunluğa sahip olması ise hayvanın büyümesi ile açıklanabilir.
