Civcivlerde pasif sakınmanın öğrenilmesini takiben dorsolateral hippokampusta sinaps yoğunluğu ve yüksekliğinin disektör sayım metoduyla hesaplanması : (elektron mikroskopik düzeyde sterelojik bir çalışma) / Bünyami Ünal; Danışman Süleyman Kaplan.

Abstract

Tüm canlılar yaşamlarının ilk anından itibaren ortaya çıktıkları çevre ile yoğun bir etkileşim içerisindedirler.Gelişmişlik düzeyi ile ilişkili olarak sinir sistemleri tarafından düzenlenen bu etkileşimlerin bir kısmına tepki , bir kısmına da uyum gösteren canlılar edindikleri bilgileri yaşamlarının bir sonraki aşamasında kullanabildikleri ölçüde başarılı olurlar.Nasıl oluştuğu ve nerde yerleştiği araştırılmakta birlikte uzun süreli hafızalama ile ilgili çalışmaların çoğu, beyin korteksi ile sayısız bağlantılara sahip olması yanında limbik sistemin diğer yapılarıyla olan ilişkisi nedeniyle hippokampus bölgesi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu güne kadar çeşitli model hayvanların hippokampusları gerek ortaya koydukları davranışsal farklılıklar, gerek biyokimyasal ve elektrofizyolojik parametreler göz önüne alınarak araştırılmış olmasına karşın, pasif sakınmanın öğrenilmesinin dorsolateral hippokampus bölgesinin sinaps sayısal yoğunluğu ve tiplerine etkisi bilinmemektedir.Öğrenmeye bağlı olarak sayı ve tipleri değiştiği bilinen sinapsların dorsolateral hippokampus bölgesinde nasıl bir değişim gösterdiği araştırıldı. Bunun için model hayvan olarak yumurtadan yeni çıkan civcivler kullanıldı. Civcivlere pasif sakınmanın öğrenilmesi eğitimi uygulanmasının ardından 24 ve 48 saat sonra dorsolateral hippokampus bölgesinde öğrenmenin sinaps düzeyindeki morfolojik etkileri disektör sayım metodu kullanılarak incelendi. Çalışmada eğitim,zaman,cinsiyet ve beyin hemisferleri arasındaki farklılıklar değerlendirilerek şu sonuçlara ulaşıldı. Tüm gruplarda pasif sakınmanın öğrenilmesi eğitiminin sinaps sayısal yoğunluğu üzerinde artırıcı etkisinin olduğu saptandı. Eğitimle birlikte sinapsların toplam (spin sinaps + shaft sinaps = toplam sinaps) sayısal yoğunluk değerine en büyük katkının shaft tipli sinapslardan kaynaklandığı görüldü. Zamana bağlı anlamlı değişim yanlızca eğitimli gruplarda gözlenirken , öğrenmeye bağlı olarak beyin hemisferleri arasında dinamik bir asimetrinin varlığı da gözlendi. Bulgularımız dorsolateral hippokampusun pasif sakınmanın öğrenilmesi ile ilgili bir bölge olduğunu göstermektedir.