Egzersizden önce farklı zamanlarda alınan glikozun koşu performansına ve kan glikoz konsantrasyonuna etkisi / Tülin Atan; Danışman Erkut Tutkun.
Özet
Bu çalışmanın amacı, egzersizden önce glikoz alım zamanının koşu performansına ve kan glikoz konsantrasyonuna etkisini incelemektir. Bu amaçla bu çalışmaya Türkiye Deplasmanlı Süper Liginde aktif olarak oynayan 30 erkek hentbolcu (yaş: 22,900±2,591 yıl, vücut ağırlığı: 76,043±3,709 kg, boy: 181,300±5,305 cm) katılmıştır. Denekler 20 m mekik koşu testinden 5 dk, 15 dk, 30 dk, 45 dk, 60 dk önce glikoz (350 ml su içinde vücut ağırlığının kilogramı başına 1 gr) yada 15 dk önce placebo almışlardır. Denekler mekik koşu testine 1 hafta ara ile toplam 6 kez girmişlerdir. Kan glikoz seviyesini belirlemek için, glikoz alımından hemen önce (dinlenik değer), glikoz aldıktan sonra egzersiz başlayana kadar her 15 dk'da bir ve egzersizden hemen sonra olmak üzere kulak memesinden kan örneği alınmıştır. Kan laktik asidi ise glikoz alımından hemen önce (dinlenik değer) ve egzersizden 5 dk sonra ölçülmüştür. Glikoz almadan önce ölçülen dinlenik kan glikoz konsantrasyonları arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmamıştır (p]0,05) (placebo: 78,300±5,052 mg/dl, 5 dk: 77,300±5,357 mg/dl, 15 dk: 76,833±4,571 mg/dl, 30 dk: 77,233±5,531 mg/dl, 45 dk: 78,266±3,571 mg/dl, 60 dk: 78,033±5,580 mg/dl). Glikoz alım zamanının kan glikoz seviyesini etkilediği tespit edilmiştir (p[0,01). Glikoz alımından sonra kan glikoz seviyesi artmaya başlamış ve en yüksek seviyeye glikoz aldıktan 30 dk sonra ulaşmıştır. Egzersizden hemen önce ölçülen kan glikoz seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p[0,01) (placebo: 78,633±4,552 mg/dl, 5 dk: 87,400±5,775 mg/dl, 15 dk: 108,866±14,514 mg/dl, 30 dk: 124,533±14,597 mg/dl, 45 dk: 111,766±11,119 mg/dl, 60 dk: 97,466±14,407 mg/dl). Egzersizden 30 dk önce glikoz alındığında egzersizden hemen önceki kan glikoz konsantrasyonun, diğer tüm kan glikoz konsantrasyonlarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p[0,01). Egzersizden hemen sonra ölçülen kan glikoz seviyeleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir (p[0,01) (placebo: 86,066±7,441 mg/dl, 5 dk: 112,233±14,620 mg/dl, 15 dk: 97,600±16,867 mg/dl, 30 dk: 90,866±15,509 mg/dl, 45 dk: 84,100±16,346 mg/dl ve 60 dk: 81,500±14,359 mg/dl). Egzersiz sonrası en yüksek kan glikoz konsantrasyonu, egzersizden 5 dk ve 15 dk önce glikoz alındığında tespit edilmiştir. Glikoz alım zamanı ile egzersizden hemen önce ölçülen kan glikoz konsantrasyonu (r=0,69) arasında kuadratik bir ilişki olduğu bulunmuştur ve yapılan regresyon analizi sonucu bulunan, "" regresyon ilişkisinin istatistiksel açıdan anlamlı olduğu tespit edilmiştir (p[0,01). Glikoz alım zamanı ile egzersizden hemen sonra ölçülen kan glikoz konsantrasyonu (r=0,55) arasında lineer bir ilişki olduğu bulunmuştur ve yapılan regresyon analizi sonucu bulunan, "" regresyon ilişkisinin istatistiksel açıdan anlamlı olduğu tespit edilmiştir (p[0,01).Glikoz alım zamanının mekik koşu performansını istatistiksel açıdan anlamlı olarak etkilemediği tespit edilmiştir (p]0,05). En iyi performansın egzersizden 5 dk önce glikoz alındığında, en kötü performansın ise egzersizden 60 dk önce glikoz alındığında sergilendiği tespit edilmiştir fakat istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunamamıştır (p]0,05). Glikoz alım zamanının egzersiz sonu kan laktik asit değerini anlamlı olarak etkilemediği tespit edilmiştir (p]0,05).Bu çalışmanın sonucunda, egzersizden önce farklı zamanlarda alınan glikozun, kan glikoz konsantrasyonunu etkilediği fakat mekik koşu performansını ve kan laktik asit değerini istatistiksel açıdan anlamlı olarak etkilemediği tespit edilmiştir.
