Takım ve ferdi sporcuların kişilik özelllikleri ile sportif performansları arasındaki ilişkinin incelenmesi / Musa Çon ; danışman Osman İmamoğlu
Özet
Bu ara tırma takım ve bireysel spor dallarında müsabık olan sporcuların mizaç ve karakter özellikleri ile depresyon düzeylerini belirlemek ve bunların sportif performansla ili kisini ara tırmak amacını ta ımaktadır. Toplam 456 sporcu üzerinde yapılan ara tırmanın verileri “Mizaç ve Karakter Envanteri”, “Beck Depresyon Envanteri” vasıtasıyla toplandı. Verilerin de erlendirilmesinde SPSS 15.0 V. istatistik paket programı kullanıldı. Gruplar arasındaki farklılı ın tespitinde One-Way Anova testi, hangi gruplar arasında farklılık oldu unu tespit etmek için de Tukey çoklu kar ıla tırma testinden yararlanıldı.Takım sporcuları ile ferdi sporcular mizaç ve karakter özellikleri açısından incelendi inde mizaç özelli i boyutunda istatistiksel olarak bir farklılı a rastlanmazken karakter özelli inin “kendini a ma” boyutunda istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmu tur (p<0.05). Bu fark “kendini a ma” boyutunun “ki iler arası özde im” alt boyut özelli inden kaynaklanmaktadır. Bu sonuca göre “ki iler arası özdeözelli ibireysel sporcularda daha baskındır. Özde leme etkilerinin bireysel sporcularda dahayo un olması onların takım sporcularına göre daha yalnız ve yarı ma esnasındaki özgünkararlarda örnek alınmı modelle daha çok ili kili bulunması ile açıklanabilir. Di er yandan, mizacın “ödül ba ımlılı ı” boyutu alt sıra bile eni olan “ba ımlılık” özelli i debireysel sporculara göre takım sporcularında anlamlı ekilde farklılık göstermektedir (P<0.05). Buradan, takım sporu yapan sporcuların bireysel sporculardan daha ba ımlı,dı a dönük ve kaygılı fakat daha dü ük hayal gücüne sahip oldukları söylenebilir.Sporcuların sportif ba arılarına göre mizaç ve karakter özellikleri incelendi inde; “zarardan kaçınma”, “kendini yönetme” ve “i birli i yapma” özelliklerinde istatistiksel anlamlılıklar tespit edilmi tir (P<0,05). Buna göre ba arılı sporcuların “kendini yönetme” ve “i birli i yapma” puanları yüksek, “zarardan kaçınma” puanları ise dü üktür. Bu sonuç ba arısız sporcuların öz güvenden daha yoksun, ba arılıların ise, özsaygı ve özgüvene daha çok sahip olduklarına i aret etmektedir.Depresyon düzeylerine göre sporcuların mizaç ve karakter özellikleri incelendi inde; “zarardan kaçınma”, “sebat etme”, “kendini yönetme” ve “i birli i yapma” özelli i bakımından istatistiki olarak anlamlı farklılık ortaya konulmu tur (P<0.05). Ara tırma bulguları, depresif olan sporcuların “zarardan kaçınma”e ilimlerinin daha yüksek oldu unu ortaya koyarken, “sebat etme”, “kendini yönetme”ve “i birli i yapma” özelli ine ait puanlarının anlamlı ekilde dü ük oldu unu göstermektedir. Buradan, depresif olmayan sporcuların, depresif olanlara göre kısıtlamalar ve yorgunluklar kar ısında daha ısrarcı, gayretli, olgun, sorumluluklarını bilen, liderlik vasfı ta ıyabilecek yapıda, öz saygı ve özgüvene sahip, toleranslı ve olabildi ince i birli i yapabilme özelli ine sahip ki iler oldukları söylenebilir.
