Batı Karadeniz bölgesi bal arıları (Apis mellifera)'nın morfolojik yönden tanımlanmaları / Mustafa Güler; Danışman Ahmet Güler
Özet
Bu çalışmada Batı Karadeniz Bölgesi arı popülâsyonunun morfolojik özelliklerini belirlemek amacıyla Bolu Merkez, Bolu Gerede, Düzce Yığılca, Düzce Akçakoca, Zonguldak Ereğli, Sakarya Ferizli ve Sakarya Sapanca yörelerinden, 33farklı arı yetiştiricisinden işçi arı örnekleri toplanmıştır. Her kovandan 30-40 kadar işçi arı örneği alınmış ve bunlardan rastgele seçilen 15 işçi arıda 38 morfolojik karakterinölçümü yapılmıştır.Beşinci tergit kıl uzunluğu (KU), dil uzunluğu (DU), femur uzunluğu (Fe), tibia uzunluğu (Ti), metatarsus uzunluğu (MU), altıncı sternit uzunluğu (S6U), altıncı sternitgenişliği (S6G), sternum indeksi (S6İ), kanat uzunluğu (KU), kanat genişliği (KG),cubital a (A), cubital b (B), cubital indeks (Cİ), A4, B4, D7, E9, G18, J16, K19, L13, N23,O26 kanat damar açıları, mum salgı yüzeyleri genişliği (MSG) (P<0.01) ve mumaynaları arası mesafe (MAM), mum salgı yüzeyleri uzunluğu (MSU) (P<0.05)morfolojik özellikleri bakımından yöreler arasında önemli düzeyde farklılık tespitedilmiştir. Ancak, dördüncü tergit keçe bant genişliği (Ta), dördüncü tergit parlak zemingenişliği (Tb), tomentum indeks (Tİ), üçüncü tergit genişliği (T3), ikinci tergit rengi (T2R), üçüncü tergit rengi (T3R), üçüncü sternit genişliği (S3G), metatarsal indeks (Mİ),metatarsus genişliği (MG), arka bacak uzunluğu (ABU), J10 kanat damar açısı(J10) ve scutellum rengi (ScR) olmak üzere toplam 12 morfolojik karakter bakımından yörelerarasında farklılık tespit edilmemiştir. Ölçümleri yapılan morfolojik karakterlerin analizleri sonucunda bölgenin önemlibir balarısı (Apis mellifera L.) gen merkezi olduğu düşünülmektedir.
