Gama ışınlamasının M1 ve M2 generasyonlarında bakla (vicia faba L.)'nın bazı bitkisel özellikleri üzerine etkileri / Cengiz Artık; Danışman Erkut Pekşen
Özet
Bu çalışma 0, 25, 50, 75 ve 100 Gy dozlarındaki gama ışınlamasının Eresen-87 ve Filiz-99 bakla çeşitleri ile ICARDA' dan temin edilen FLIP 86-11 FB (V9) hattında, M1 ve M2 generasyonlarında bazı bitkisel özellikleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2002-2003 ve 2003-2004 yıllarında kışlık bakla yetiştirme dönemlerinde Samsun koşullarında yapılmıştır.Çalışmada çıkış oranı, çıkış süresi, çiçeklenme başlangıç ve bitiş süresi, çiçeklenme periyodu , ilk bakla bağlama süresi, hasat olgunluğu süresi ve hayatta kalma oranı gibi fenolojik gözlemler kaydedilmiştir.Ayrıca bitki boyu ve ilk bakla yüksekliği, ilk baklanın oluştuğu boğum sayısı, bitkide bakla ve dal sayısı, bakla uzunluğu, genişliği ve kalınlığı, baklada tohum sayısı, bitki sap ve tohum verimi, 1000 tane ağırlığı, yaprak ve yaprakçık alanı, bitkide yaprak ve yaprakta yaprakçık sayısı, yaprağın alt ve üst yüzeyinde bulunan stoma sayıları ve boyutları, polen canlılık oranı ve polen boyutları belirlenmiştir.Bakla çeşit/hatlarında incelenen özellikler bakımından gama dozları için belirlenen ortalamalar t kontrol metodu kullanılarak her çeşit/hattın kendi kontrol uygulama ortalaması ile karşılaştırılmıştır.M2 generasyonunda kontrole ile karşılaştırıldığında bitki tane verimi V9 hattında 50 ve 75 Gy dozlarında artarken Eresen-87 çeşidinde 25 ve 50 Gy dozlarında Filiz-99 çeşidinde ise sadece 25 Gy dozunda azalmıştır.50 Gy gama dozu Filiz-99 çeşidinde kontrole göre hasat indeksinin çok önemli derecede almasına V9 hattında ise önemli derecede artmasına neden olmuştur.1000 tane ağırlığı Eresen-87 çeşidinde 25 ve 50 Gy, Filiz-99 çeşidinde 25 ve 75 Gy ve V9 hattında da 25 ve 75 Gy gama dozlarında kontrol uygulamasına göre istatistiki olarak düşük bulunmuştur.
