Karadeniz Bölgesi’ne en uygun tütün çeşit ve hatlarının tespiti ile ürünlerin ekspertiz değerleri üzerine bir çalışma / Tolga Zorba; danışman Kudret Kevseroğlu

Abstract

Bu araştırma; 2007 yılında, Karadeniz Bölgesi’nde en önemli üretim sahalarından birisi olan Bafra’da yetiştirilen tütün çeşitleri ile bölge için geliştirilen bazı hat ve çeşitlerin önemli özelliklerinin ve verim değerlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada Esendal, Kızılırmak ve Canik 110 çeşitleri ile Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından Bafra için geliştirilmeye çalışılan 303, 318 ve 327 hatları, ayrıca bölgeye 2000 yılında itibaren giren ve Orta Karadeniz şartlarında yetiştirilen Basma tipi tütün çeşitlerinden Basma 135 çeşidi üretim materyali olarak kullanılmıştır. Araştırmada genotiplerin verim ve kalite özelliklerinin yanı sıra ekspertiz özellikleri de incelenmiştir. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Tarla dönemi gözlemleri olarak bitki boyu, yaprak sayısı, yaprak boyu, yaprak eni gibi bazı özelliklerle birlikte çeşitlerin verim, kalite ve ekspertiz değerleri incelenmiştir. Olgunlaşma dönemlerine dört elde yapılan kırımlar verimi oluştururken en yüksek verim Esendal (119.28 kg/da) çeşidinden elde edilmiştir. Morfolojik özellikler bakımında çeşitlerin benzer özellikler taşıdığı anlaşılmıştır. Özellikle verim için önemli bir kriter olan bitki boyu ve yaprak sayısı değerlerinde önemli bir farklılık elde edilmemiştir. Kalite özellikleri için elde edilen sonuçlar Bafra tütünleri için istenilen değerlerden literatür olarak farklı bulunmasına rağmen günümüz şartlarında yaprak tütün ticareti yapan şirketlerin isteklerinin dışında olmamıştır. Bu durum özellikle çeşitlerin nikotin değerleri (Esendal çeşidi için nikotin oranı % 2.0 olarak bulunmuştur) için önemli bir konudur. Daha iyi ve güvenilir sonuçlara varabilmek için çalışmanın bölgede birkaç yıl daha yapılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Bafra, tütün, Nicotiana tabacum, nikotin, kalite.