Orta Karadeniz Bölgesi'nde doğal olarak yetişen bituminaria bituminosa L. (Syn. Psoralea bituminosa L.) bitkisinin tanımlanması ve tarımsal özelliklerinin araştırılması / Erdem Gülümser; danışman Zeki Acar

Abstract

Bu araştırma, Samsun, Sinop, Ordu ve Zonguldak illerinin farklı yerlerinden toplanan Bituminaria bituminosa L genotiplerinin tanımlanması ve bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2009 ve 2010 yıllarında yürütülmüştür. İncelen özellikler açısından Bituminaria bituminosa L. genotipleri arasında önemli düzeyde farklılıklar belirlenmiştir. Buna göre bitki boyu 47.0 – 105.6 cm, ana sap kalınlığı 2.5 – 8.4 cm, yaprakçık eni 1.4 – 3.2 cm, yaprakçık boyu 2.9 – 5.8 cm, dal sayısı 5.4 – 23.4 adet, yaprak sayısı 75.0 – 480 adet ve yaprak/gövde oranı ise, % 14.9 – 67.7 arasında değişmiştir.Denemenin birinci yılında tek ikinci yılında iki biçim yapılmıştır. 2009 ve 2010 yılı birinci biçimde ham protein oranı sırasıyla yaprakta % 24.30 ve % 24.60, gövdede % 13.28 ve % 13.58, 2010 ikinci biçimde yaprak ve gövdede % 19.61 - % 8.99 olarak belirlenmiştir. Genotiplerin Ca içerikleri birinci yıl yaprakta % 1.79 - 2.10, gövdede % 0.80 - 1.01 arasında değişmiştir. İkinci yıl ise yaprakta birinci ve ikinci biçimde % 1.96 - 2.28 ve % 2.32 - 2.97, gövdede % 1.01 - 1.38 ve 0.96 – 1.69 arasında belirlenmiştir. Bituminaria bituminosa L genotiplerinin sindirilebilir kuru madde oranı birinci yıl yaprakta % 71.89 - 75.14, gövdede % 51.14 - 56.11, ikinci yıl birinci biçimde yaprakta % 70.87 - 75.52, gövdede % 53.68 – 60.00, ikinci biçimde yaprakta % 74.46 - 78.50, gövdede % 46.25 - 76.50 arasında belirlenmiştir.Bituminaria bituminosa L. genotiplerinin gövdelerinde ortalama nispi yem değeri 96.06 ve 108.87 arasında, kuru madde tüketimi ve toplam sindirilebilir azot oranları ise istenilen aralıkta olmuştur.