Farklı doku kültürü uygulamalarının iki kantaron türünde (Hypericum perforatum ve H.bupleuroides) mikroçoğaltım yeteneği ve hiperisin ile toplam fenolik birikimi üzerine etkileri / Cüneyt Çırak; Danışman Kudret Kevseroğlu

Abstract

Bu çalışmada H.perforatum ve H.bupleuroides türleri için etkili bir mikro çoğaltım ve sekonder metabolit üretim sistemi tanımlamak amaçlanmıştır.Steril fidelerden sağlanan sap eksplantları kallus gelişimi için benzi ladenin (BA, 1, 2.5 ve 5mg/1), 2,4-D ve kinetin (KIN, 0.5, 1 ve 1.5 mg/L) ile desteklenmiş MS ortamlarında kültüre alınmışlardır.Denenen tüm ortamlarda her iki türde de kallus oluşumu gözlenmiştir.Oluşan kalluslar H.perforatum için 1 mg/1 BA, H.bupleuroides için ise 2 mg/1 BA ile desteklenmiş MS besi ortamlarında alt kültüre alındıklarında yoğun bir sürgün gelişimi sergilemişlerdir.Kallus gelişim ortamında kullanılan hormonların kallus başına sürgün sayısına etkileri P[0.01 düzeyinde önemli olmuştur.2-3 cm uzunluğundaki H.bupleuroides sürgünleri hormon içermeyen temel MS ortamında başarılı bir şekilde köklenmişlerdir.Kallus geliştirmede kullanılan hormonların in vitro H.bupleuroides bitkiciklerinin hiperisin ve toplam fenolik oranları ile sürgün yaş ve kuru ağırlıkları üzerine etkileri önemsiz olmuştur.Kök gelişimini tamamlayan bitkiler dış şartlara kolaylıkla uyum sağlamışlardır.H.perforatumda ise sürgünler kök gelişimini teşvik etmek üzere 1mg/1 indol asetik asit (IAA)in yanı sıra jasmonik asit (JA,0.1, 0.15 ve 0.2 mg/L) ve mannan (M, 0.05, 0.1 ve 0.15 mg/1) elisitörleri ile desteklenmiş MS ortamlarına transfer edilmişlerdir.Hormon ve elisitör uygulamalarının köklenme üzerine etkileri önemsiz olmuştur.Anılan ortamlarda köklendirilen bitkicikler saksılara alınarak 3 ay boyunca sera şartlarında yetiştirilmişlerdir.Hormon ve elisitör uygulamalarının in vitro ve ex vitro bitkiciklerin fenolik oranlarına etkileri önemsiz olmuştur.Elisitör uygulamaları in vitro bitkiciklerde yaş ve kuru ağırlığı önemli seviyede düşürürken (p[0,01), ex vitro bitkiciklerin yaş ve kuru ağırlıkları üzerine etkileri önemsiz olarak belirlenmiştir.