Sürülüp terk edilen bir merada farklı ıslah yöntemlerinin etkinliklerinin belirlenmesi / Hanife Mut; Danışman İlknur Ayan
Özet
Sürülüp terkedilen bir merada farklı ıslah yöntemlerinin etkinliklerinin belirlenmesini amaçlayan bu araştırma, 2005 – 2008 yılları arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne ait yaklaşık 30 yıl önce sürülüp terkedilen doğal mera alanında yürütülmüştür. Araştırma Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada etkinliği incelenen ıslah konuları havalandırma, erken biçim, suni gübre, ahır gübresi, üstten tohumlama ve bu işlemlerin uygun kombinasyonları ile kontrol işlemidir. Araştırmada toplam kuru ot verimleri 2006, 2007, 2008 yıllarında sırasıyla 406.8 – 720.3, 244.6 – 622.8, 270.9 – 576.8 kg/da arasında değişmiştir. Kuru ağırlık esasına göre botanik kompozisyona buğdaygiller % 46.2 – 74.2, baklagiller % 17.5 – 40.8, diğer familyalara ait bitkiler ise % 5.5 – 23.7 arasında değişen oranlarda katılmışlardır. Deneme alanının bitki ile kaplı alan değerleri 2005, 2006, 2007, 2008 yıllarında sırasıyla % 38.31 – 49.89, % 47.87 – 60.60, % 56.76 – 64.50, % 60.00 – 73.50 arasında değişmiştir. Mera otunda ham protein oranları % 11.28 – 14.52, ADF oranları % 34.58 – 39.40, NDF oranları % 52.29 – 62.99, ham kül oranları ise % 7.72 – 9.11 arasında değişmiştir. Toplam ham protein verimi 51.53 – 72.33 kg/da arasında belirlenmiştir. Mera otunun fosfor içeriklerinin yeterli K, Ca ve Mg içeriklerinin yüksek ve K/Ca+Mg oranının % 1.26 – 3.58 arasında değiştiği belirlenmiştir. Deneme topraklarının organik madde içerikleri % 2.50 – 6.96, elektriksel iletkenlik değerleri 0.289 – 0.736 ds/mol, fosfor içerikleri 1.974 – 9.505 ppm, potasyum içerikleri 0.261 – 0.798 cmol/kg, kalsiyum içerikleri 28.333 – 37.417 cmol/kg, magnezyum içerikleri ise 7.958 – 15.083 cmol/kg arasında değişmiştir. Samsun ekolojik şartlarında sürülüp terkedilen bir mera alanında yürütülen bu çalışma sonucunda, uygulanan mera ıslah işlemleri ile hem bitki sıklığında, hem de toprakların organik madde içeriğinde önemli artışlar meydana geldiği belirlenmiştir. Bu tip mera alanları vejetasyondaki bitki türleri ve oranları, iklim şartları ve toprak özellikleri dikkate alınarak, belirlenen uygun ıslah yöntemleri ile mutlaka iyileştirilmelidir. Bu alanların üretkenliğinin devam ettirilebilmesi için mera yönetim planlarının hazırlanması ve uygulanması gerekir.
