İçten yanmalı motorların performansının yapay sinir ağları ile modellenmesi / Murat Kapusuz; danışman Hakan Özcan

Abstract

Özet,Bu çalışmada; bir dizel motorda püskürtme avansının performansa ve egzoz emisyonlarına etkisi ile bir benzinli motorda alternatif yakıt olarak alkol kullanımının performansa etkileri Yapay Sinir Ağları (YSA) yardımı ile incelenmiştir. Yapay sinir ağ mimarisi olarak ileri beslemeli geri yayılımlı yapay sinir ağı kullanılmıştır. Ölçüm hassaslığından dolayı performans parametreleri modellenmesine rağmen egzoz emisyonları modellenememiştir. Püskürtme avansı için optimizasyonlar hafif (yokuş aşağı); ortalama hız (1600 d/dk), düşük tork (200 Nm) çalışma şartı, normal (düz yol); ortalama hız (1600 d/dk), ortalama tork (1000 Nm) çalışma şartı, ağır (yokuş yukarı); maksimum hız (2200 d/dk), yüksek tork (1800 Nm) çalışma şartı şeklinde koşullar tanımlanarak optimizasyonlar bu şartlara göre en yüksek performans elde edilecek şekilde yapılmıştır. Bu çalışma şartları için optimum avans değerleri (üst ölü nokta 0o’yi ifade etmek üzere) sırası ile -2o, -10o, -14o olarak bulunmuştur. Benzinli motorda alkol (etanol ve metanol) kullanımı için optimizasyonlar maksimum tork, maksimum güç, minimum özgül yakıt tüketimi (BSFC) değerleri için yapılmıştır. Yapılan modelleme ve optimizasyonlar doğrultusunda; performans dikkate alındığında, %11 metanol, %1 etanol içeren benzin karışımı, yakıt tüketimi dikkate alındığında ise %2 metanol içeren benzin karışımının kullanımının daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Ayrıca çalışma sonucunda yeterli hassaslığa sahip deney verileri kullanılması durumunda YSA’nın içten yanmalı motorlara başarılı bir şekilde uygulanabileceği kanısına varılmıştır.