Bazı bitkilerin antioksidant aktivitesinin in vitro ve in vivo araştırılması / Tevfik Özen; Danışman Halil Korkmaz.

Abstract

Origanum vulgare L., Thymus leucotrichus L., Origanum laevigatum L., Ocimum basilicum L., Mentha spicata L., Urtica dioica L., Satureja hortensis L., Viscum album L., Hypericum venustum Fenzl. ve Urtica pilulifera L. nin etil alkol-su ekstraktının antioksidant aktivitesi, Tiyosiyanat Yöntemi'ne göre tayin edilmiştir. Antioksidant aktivitenin belirteci olan indirgeme gücü Oyaizu Yöntemi'ne göre tayin edilmiştir. Bitki ekstraktlarının antioksidant aktivitesi ve indirgeme gücü L-askorbik asit, a-tokoferol, bütillenmişhidroksianisol (BHA) ve bütillenmişhidroksitoluen (BHT) ile karşılaştırılmıştır. Urtica dioica L. ve BHA kontrol ve örneklere göre yüksek antioksidant aktivite ve indirgeme gücü gösterdiğinden in vivo çalışmalarda kullanıldı.In vivo çalışmada, Urtica dioica L. nin iki farklı dozunun (50 ve 100 mg/kg vücut ağırlığı) ve BHA etkisi Swiss albino karaciğerinde, faz I ve II enzimler, antioksidant enzimler, laktat dehidrogenaz (LDH), lipit peroksidasyon (LPO) ve sülfidril grupları (-SH) tayin edilmiştir. BHA ve iki farklı dozun etkisi akciğer, böbrek ve özofagusta antioksidant ve faz II enzim aktiviteleri tayin edilmiştir. Karaciğerde, sitokrom b5 (cyt b5), NADH sitokrom b5 redüktaz (cyt b5 R), gluatyon S-transferaz (GST), DT-diasosforaz (DTD), glutatyon peroksidaz (GPx), glutatyon redüktaz (GR), süperoksit dismutaz (SOD) ve katalaz (KAT) aktiviteleri uygulanan her iki dozda önemli derecede artış gözlenmiştir. Ekstrakt uygulanan her iki grupta sitokrom P450, (cyt P450), toplam sülfidril grupları (T-SH), proteik olmayan sülfidril grupları (NP-SH) ve proteik bağlı sülfidril grupları (PB-SH), LPO, NADPH sitokrom P450 redüktaz (cyt P450 R) ve LDH aktivitelerinin önemli derecede azaldığı gözlenmiştir. BHA uygulanan Swiss albino karaciğerinde LDH, cyt P450, cyt P450 R, cyt b5 R, GST, KAT ve PB-SH düzeyleri önemli derecede azalmasına karşın, cyt b5, DTD, T-SH, NP-SH, GPx, GR, SOD düzeylerinde önemli derecede artış gözlenmiştir. Uygulanan her iki doz böbrekte SOD ve KAT, akciğerde SOD, KAT ve DTD, özofagusta GST, DTD, SOD ve KAT aktivitesine etki göstermiştir. BHA uygulanan Swiss albino akciğer, böbrek ve özofagus organlarındaki antioksidant parametreler, DTD ve GST aktivitelerinde önemli derecede artış gözlenmiştir. Bu in vivo çalışmanın sonuçları Urtica dioica L. ekstraktının antioksidant profili ve kimyasal koruyucu potansiyeli hakkında çok önemli ipuçları gösterebilir.