Müşteri ürün tercihini belirlemede kullanılan çok değişkenli istatistiksel yöntemler : grafiksel yaklaşım / B. Barış Alkan; Danışman Emel Çankaya

Abstract

Son yıllarda artan rekabet ortamında üreticiler, ürün ya da hizmetlerinin pazarlama stratejilerini belirlemek amacıyla müşterilerin önem verdikleri nitelikleri, kendi ürünlerinin rakip ürünler karşısında müşterilerin gözünde hangi noktada olduğunu ve piyasada bulunan diğer ürünlerden hangileri ile benzer bir yapı sergilediğini öğrenmek isterler. Bundan dolayı pazarlama araştırmaları da üreticilerin pazarlama bölümlerinin önemle üzerinde durması gereken bir konu halini almıştır. Bu araştırmalar için elde edilen verilerin miktarı ve çeşitliliğin son 10 yılda hızla artması, bu alanda istatistiğin ve istatistiksel analiz metodlarının önemini de büyük ölçüde artırmıştır. Toplanan verilerin genellikle çok değişkenli bir yapıda olması ise Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlerin yaygın olarak kullanılmasına neden olmuştur. Bu çalışmada Çok Değişkenli İstatistiksel yöntemlerden Uygunluk Analizi, Çoklu Uygunluk Analizi, Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi, Çok Boyutlu Tercih Analizi ve Tercih Haritalandırması incelenmiştir. Bu metodların ortak yönü üreticilerin müşterilerini, ürün tercihlerini, rakip ürünleri tanımalarına Biplot adı verilen grafikler yoluyla yardımcı olmalarıdır. Bundan dolayı Algı Haritalandırma Metodları olarak da bilinirler. Çalışmanın uygulama bölümünde, bu grafikler yardımıyla Türkiye'de kullanımda olan belli başlı bazı kredi kartlarının müşteri profilleri çıkarılmış, müşteri kredi kartı tercihleri belirlenmiş ve kartların benzerlik yapıları değerlendirilmiştir. Çalışmanın uygulama bölümü için müşteri örneklemi Samsun ilinden seçilmiş olup veriler anket yoluyla elde edilmiştir.