Büyük boyutlu simetrik matrislerin özdeğer ve özvektörlerinin bulunmasında kullanılan algoritmaların delphi programlama dilinde yazılması / Bünyamin Sarıbacak; Danışman Recep Tapramaz, V. Rezzan Uslu.

Abstract

Uygulamalı matematikte ve uygulamalı bilimlerde boyutu birkaç yüz ile birkaç bin arasında değişen çok büyük boyutlu özdeğer problemlerinin çözülmesi gerekmektedir. Bu amaç için bazı sayısal yöntemler geliştirilmiştir. Fakat bu işlemleri yapabilecek bilgisayarlar paralel işlemcilere, hızlı kayıt ortamlarına ve yeteri kapasitede ve hızda belleklere gereksinim duymaktaydılar; ancak bu tür bilgisayarları her yerde bulmak mümkün değildi. Günümüzde ise kullanılmakta olan ortalama bir kişisel bilgisayar bile artık oldukça yüksek hızda çalışan ve gerektiğinde paralel bağlanabilen işlemcilere, hızlı ve büyük kapasiteli kayıt ortamlarına ve belleklere sahiptir. Dolayısıyla algoritmaların bu bilgisayarlar için değiştirilerek bu bilgisayarlara uyarlanması gereği doğmuştur. Bu yolla çoğu bilim adamları ve araştırmacılar kendi laboratuarlarında bu tür büyük boyutlu özdeğer problemlerini çözebilme imkanına kavuşacaktır. Bu çalışmamızda, çok büyük boyutlu simetrik matrislerin özdeğer ve özvektör problemlerinin çözümünde kullanılan yöntemler Delphi yazılım geliştirme aracı kullanılarak program haline getirilmiştir. Birinci bölümde, özdeğer ve özvektör problemi genel hatlarıyla tanımlanmıştır. İkinci bölümde problemin çözümünde karşılaşılan zorluklar ve çözümleri gözden geçirilmiştir. Üçüncü bölümde problemin çözümünde kullanılan yöntemler, Kuvvet Yöntemi, Jacobi Yöntemi, Householder Yöntemi ve QL Algoritması, Hessenberg Yöntemi ve QR Algoritması, Tekil Değer Ayrıştırma Yöntemi (SVD) açıklanmış ve algoritmaları oluşturulmuştur. Çalışmanın esasını oluşturan dördüncü bölümde programın akış diyagramı ve test çalıştırılmaları tartışılmıştır.