Web servislerine dayalı bir afet ve acil durum yönetim sisteminin tasarlanması: taşkın tahmin ve erken uyarı sistemleri örneği / Sevsin Erdoğan; Danışman Halil Akıncı

Abstract

Doğal ve insan kaynaklı afetlerin toplum açısından yıkıcı etkileri gün geçtikçe artmaktadır. Gelişen teknoloji ile birlikte afetlerin önceden tahmin edilmesine yönelik çalışmalar hızla artmakta ve toplumların maddi manevi zararlarının en aza indirilmesine yönelik afet yönetim sistemleri geliştirilmektedir. Dünya’da depremlerden sonra yıkıcı etkileri en fazla olan afet taşkındır. Taşkın erken uyarı sistemleri, Dünya’da ve Türkiye’de önemli bir çalışma alanını oluşturmaktadır. Bu sistemler, yağış tahminleri ve su akışlarının izlenmesinin yanı sıra havzaların modellenmesine dayanmaktadır. Bu tez kapsamında, Dünya’da ve Türkiye’de geliştirilmiş olan taşkın tahmin ve erken uyarı sistemleri ile birlikte konu ile ilgili akademik çalışmalar incelenmiş, ilgili kamu kurumları ile görüşmeler yapılarak gerçekleştirilen projeler hakkında bilgiler toplanmıştır. Taşkın tahmin modellerinin dayandırıldığı sistemler doğrultusunda gereksinimler ortaya konmuş ve bu çerçevede bir model geliştirilmiştir.Bu kapsamda, taşkını meydana getiren faktörler incelenmiş ve taşkınların meydana gelmesinde etkili olan hidrolojik, meteorolojik ve fizyolojik faktörler tespit edilmiştir. Söz konusu faktörler, taşkın tahmin ve erken uyarı sistemlerinin etkin bir şekilde çalıştırılabilmesi ve taşkın risk haritalarının üretilebilmesi için ihtiyaç duyulan veri katmanları olarak dikkate alınmış ve bu verileri üreten kamu kurumları belirlenmiştir. Konumsal Veri Altyapılarına dayalı bir afet ve acil durum yönetim sisteminin tasarlanması için ORCHESTRA projesi esas alınmıştır. Çalışmada ORCHESTRA yaklaşımının benimsenmesi, özellikle risk yönetimi alanı için, ilgili aktörler ve paydaşlarla bilgi alışverişini ve işbirliğini daha etkin bir duruma getirecektir. Ayrıca, kurumların gerçek zamanlı afet risk yönetimi vakalarına anında yanıt vermesi için daha hazır duruma gelmelerini sağlayacaktır.