Tek kristal X-ışınları kırınımı yöntemiyle C12H10N4O4S, C16H18CIO2PS ve C17H15CIO3 moleküllerinin kristal yapı çözümü / Muhittin Aygün; Danışman Orhan Büyükgüngör.

Abstract

Tek kristal x- ışınları kırınımı yöntemiyle; 'tiyofen-2-karbosaldehid 2,4-dinitrofenil-N-metilhidrazon' (C12 H10 04 N4 S), 'Bis (2.6-dimetilfenil) fosforotiyokloridat' (C16 H18 CIO2 PS) ve '2-metoksi-4-(2-propenil)fenil-4-klorobenzoat' (C17 H15 CIO3) moleküllerinin kristal yapıları çözülmüştür. Direk yöntemler kullanılarak çözülen yapıların atomik parametreleri, tam-matris en küçük kareler ve fark-fourier yöntemleri kullanılarak arıtılmıştır. C12 H10 O4 N4 S molekülü, C-H...O tipi moleküller arası bağlarla dimerik bir yapı oluşturmaktadır. Dinitrofenil ve tiyofen halkaları düzlemsel olup, aralarındaki dihedral açı 23.79 (11) derecedir. Molekülünhidrozan kısmı yaklaşık tiyofen halka düzlemi içindedir. 4-nitro grubu yaklaşık dinitrofenil düzlemi içinde kalırken, 2-nitro grubu bu düzlemden 49.8 (2) derece bükülmüştür. Ayrıca elektron yoğunluğu haritasından, bir nitro grubuna ait O atomunun disorder'lı olduğu ve arıtım süreçlerinin sonunda, % 57 ve % 43 miktarlarda iki bölgede bulunduğu saptanmıştır. C17 H15 CI O3 molekülündeki ally grubunda, ısısal titreşim genliklerinin çok büyük olmasından dolayı, şiddetli bir disorder gözlenmiştir. Bu grubun sonundaki iki C atomunun, % 63 ve % 37 olasılıkla konumlarının ikiye ayrıldığı saptanmıştır. Disorder sonucu bu gruba ait bağ uzunluklarında, normal değerlerinden sapmalar olduğu gözlenmiştir. Ayrıca klorofenil ve metoksifenil halkalarıyla birlikte, merkezdeki karbonil kısmının da düzlemsel olduğu saptanmıştır. İki aromatik halka arasındaki dihederal açı, 71.64 (10) dereceve CI-C bağ uzunluğu 1.754 (3) A olarak bulunmuştur. Not: Bu tezin özetinde geçen bazı denklemlerin yazılması klavyemizce yeterli olmadığı için kısaltılmıştır.