Statcom ve SSSC denetleyicilerinin güç sistemi gerilim kararlılığı üzerine etkisinin incelenmesi / Hasan Dirik; Danışman Muammer Özdemir

Abstract

Güç sistemleri her geçen gün hem artan tüketimler hem de ortaya çıkan farklı nitelikli yükler nedeni ile gittikçe büyümekte ve daha da karmasık hal almaya baslamaktadır. Bu durum güç sistemlerinin hem güç tasıma kapasitesinin arttırılması hem de kararlılıgının saglanması için yeni yöntemlerin bulunması ihtiyacını ortaya çıkarmıstır. Geçmiste yasanan bazı güç sistemi kararsızlıkları bu ihtiyacın ne kadar önemli oldugunu göstermistir. Güç sistemlerinin tepkin güç kompanzasyonu yapılarak iletim kapasitelerinin arttırılabilecegi eskiden beri bilinen bir gerçektir. Uyartım devresi denetimi, kademe degistiricili trafolar vb. cihazlar kararlılıgı saglama konusunda bazen yetersiz kalmaktadırlar. Son yıllarda gelisen güç elektronigi sayesinde ortaya çıkan FACTS denetleyicileri sayesinde hem güç tasıma kapasitesinin arttırılabilecegi hem de kararlılıgın daha kolay saglanabilecegi ortaya çıkmıstır. FACTS yapıları üzerine son yıllarda oldukça yogun bir sekilde arastırmalar yapılmaktadır. Bu tezde, söz konusu kararlılık problemlerinden olan güç sistemi gerilim salınımları ve gerilim çökme problemlerine FACTS denetleyicilerinden STATCOM ve SSSC ile nasıl bir çözüm getirilebilecegi incelenmistir. Bunun için öncelikle güç iletiminin temel iliskileri incelenmistir. Daha sonra FACTS denetleyicileri hakkında yeterli bilgiler verilerek kararlık problemleri ortaya konmustur. Gerekli analizlerin yapılabilmesi için uygun modelleri kullanarak güç sistemi analizine olanak veren PSAT programı kullanılmıstır. PSAT ile kararlılık üzerine bir dizi analiz ve benzesimler yapılmıstır. Elde edilen analiz sonuçları STATCOM ve SSSC denetleyicilerinin güç sistemi kararlılıgını ve yüklenebilme miktarını önemli ölçüde arttırdıgını göstermistir.