Katı atık sızıntı sularında adsorpsiyon yöntemi ile arıtımının incelenmesi / Fulya Aydın; Danışman Ayşe Kuleyin

Abstract

Zeolitler, doğal olarak kristallerden meydana gelmiş, değişebilir alkali ve toprak alkali katyonları içeren bir sulu alümina-silikat grubudur. Zeolitlerin birçok önemli özellikleri vardır. İyon değiştirme, filtrasyon, koku giderimi, kimyasal elek ve gaz adsorpsiyonu gibi farklı uygulamalarda kullanılabilirler. Kafes yapısındaki düzgün boşluk alanları, boyut ve yüke bağlı olarak moleküler elemeye ve seçimli ayırıma imkan sağlamaktadır. Gözeneklilik, adsorpsiyon için geniş etkin yüzey alanı sağlar.Seçici iyon değişimi ve farklı koşullara karşı dayanıklılık gibi özel karakteristiklere sahip olan doğal zeolit, çevre kirliliği ile mücadelede NH4-N'nun arıtımında kullanılabilir.Bu çalışmanın amacı, deponi sızıntı suyundan NH4-N'nu uzaklaştırmak için doğal Manisa-Gördes zeolitinin kapasitesini araştırmaktır. Sızıntı suyundan NH4-N'nun giderimi üzerine partikül boyutu, çalkalama hızı, başlangıç iyon konsantrasyonu ve temas süresi gibi deneysel parametrelerin etkileri araştırılmıştır. NH4-N'nun adorpsiyonu için denge izotermleri Langmuir, Freundlich, Tempkin ve Dubinin-Radushkevich izoterm modelleri analiz edilmiştir ve Langmuir izoterm modeli NH4-N'nun adorpsiyonu için en iyi model olarak bulunmuştur.Kolon çalışmalarıyla, akış hızının ve zeolitin tane boyutunun adsorpsiyon üzerine etkileri araştırılmıştır ve zeolit yatağının NH4-N kırılma kapasitesi hesaplanmıştır. Dahası, optimum rejenerasyon koşulları ve yağmur suyu ile yıkama çalışılmıştır.Bu çalışmada veriler açıkça gösteriyor ki, zeolit miktarı, sızıntı suyunda iyon konsantrasyonu, karıştırma süresi ve partikül boyutu giderim verimi için çok önemli parametrelerdir. Kolon çalışmalarında, akış hızı değişen hidrolik alıkonma süresiyle zeolit kırılma kapasitesini etkileyebilir.Bu çalışma Manisa-Gördes zeolitinin deponi sızıntı suyundan NH4-N giderimi için etkili ve ekonomik olarak kullanılabildiğini göstermektedir.