Akü sanayi atıksularından kurşunun emilsiyon sıvı membran tekniği kullanılarak giderilmesi / Levent Gürel; Danışman Hanife Büyükgüngör

Abstract

Alıcı ortam için düşük konsantrasyonlarda bile oldukça toksik bir metal olan kurşun(II) iyonunun, akü sanayi atıksuyundan ileri bir arıtım tekniği olan emülsiyon sıvı membran (ELM) sistemleriyle giderimi ve giderim üzerine çeşitli parametrelerin(dış sucul faz pH'ı, dış faz organik ligand içeriği, iç faz normalitesi ve zaman) etkilerini incelemek amacıyla ayrıntılı bir çalışma yürütülmüştür. Kurşun tüketimi en fazla olan endüstriler arasında ilk sırada akü sanayisi gelmektedir. Bu nedenle akü sanayisi seçilmiş ve deneyler bu sanayinin atıksularıyla yapılmıştır. Akü sanayi atıksuyundaki (dış faz) ortalama kurşun iyonu konsantrasyonu 3,7 mg/L civarında bulunmuş ve bu değerin 1,0 mg/L'nin aşağısına çekilmesi hedeflenmiştir.Bu arıtım çalışmasında membran faz; Span 80 (Sorbitan Monooleat-Yüzey aktif madde), Kerosen (Organik çözücü), Mineral Yağ (Organik çözücü) ve D2EHPA (Di-2-Etilhekzil Fosforik Asit-Taşıyıcı, Ekstrakte edici)'dan oluşturulmuştur. İç fazda ise sülfürik asit reaktifi kullanılmıştır.Dış fazdaki kurşun konsantrasyonunun azaltılması için yapılan çalışmaların yanı sıra, ELM sisteminin kurşun arıtımı esnasında su ortamındaki Kimyasal Oksijen İhtiyacı(KOİ) yüküne olan katkısını incelemek amacıyla da deneyler yürütülmüştür.Sonuç olarak %99'un üzerinde yüksek giderim verimleri arıtımın ilk 5 dakikalık periyotlarında elde edilmiş ve kurşun konsantrasyonu 0,1 mg/L'nin altına düşürülmüştür. Atıksuyun ortalama 14 mg/L olan başlangıç KOİ değerinin arıtımın sonunda yaklaşık olarak 200 mg/L mertebesine ulaştığı belirlenmiştir.