Arazi ve laboratuar koşullarında "sediman oksijen ihtiyacı (SOİ)" belirleme çalışmaları / Hüseyin Cüce; Danışman Gülfen Bakan
Özet
Sediman kimyası, üzerini kaplayan su bünyesinin kalitesi ile yakın ilişkilidir. Su ile taşınan pek çok kirletici ve besi maddesi türü, çoğunlukla partikül madde ile bağlantılı olarak, çökebilir ve sediman haline gelir. Akarsu, göl ve kıyı sedimanlarında oksijen ihtiyacı, su kalitesi belirlemede anahtar bir konudur. Gerçekte, kıyı çevrelerde oksijen eksikliğine yol açan olayların, kıyı sularının kompozisyonunu ciddi boyutlarda etkilediği ve ortamda yaşayan canlı hayatını tehdit ettiği bilinmektedir. Çözünmüş oksijenin (ÇO) genellikle, sediman-su arayüzeyi aşağısındaki ince taneli sedimanlarda hızlıca tüketilmesi sediman üzerindeki su kolonunda ÇO konsantrasyonlarının düşmesine yardımcı olan önemli miktarlarda "Sediman Oksijen İhtiyacı (SOİ)" ile sonuçlanır. Besi maddesi ya da kirletici bütçelerinin önemli bir bileşen olabildiği bir su bünyesindeki sediman - su değişimi sonucunda, anoksik koşulların oluşması halinde çeşitli kirletici ve besi maddesi türleri açısından aşırı kimyasal koşulların gelişme göstermesi de olasıdır. Bu nedenle, akarsu, göl ve sığ kıyı çevrelerde SOİ'nin sorumlu olduğu prosesleri tanımlamak ve miktarını kesin olarak tayin etmek önemlidir.Bu tez çalışmasının amacı, standart bir yöntemin araştırıldığı, "Sediman Oksijen İhtiyacı (SOİ)" parametresinin sediman örneklerinde ölçümünün denenmesi, SOİ yöntembiliminin standartlaştırılmasına yönelik deneysel bir yaklaşımı içeren doğru ve güvenilir bir laboratuar ölçüm metodu geliştirmek ve SOİ ölçüm tekniklerinin incelenmesini içermektedir.
