Karadeniz'de yaşayan barbunya balığı, mullus barbatus ponticus (essipov, 1927) (Mullidae)'nda otolit okuma ve boy-frekans analizi yöntemi ile yaş ve büyüme modelinin belirlenmesi / Serdar Süer; Danışman Aysun Gümüş

Abstract

Bu çalışmada, Eylül 2004-Mayıs 2006 tarihleri arasında Samsun açıklarında yürütülen trol avcılığından 1600 adet örnek temin edilmiştir. Örneklerin total boy dağılımı 5,9-22,6 cm arasında değişim göstermiştir. Eşeylere ait boy-frekans dağılımları arasında fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Boy-ağırlık ilişkisi tüm bireyler için; W= 0,07 L3,15 olarak tespit edilirken, eşeyin boy-ağırlık ilişkisine etkisinin olmadığı belirlemiştir.Otolitten yapılan yaş tespitinde örneklerin yaş dağılımı 0+-VI olarak tespit edilmiştir. Otolitten yaş okuma, biyolojik yaş ve gözlenen yaş olmak üzere iki farklı metot kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca ortalama yaş, okuyucu uyumu (%), ortalama yüzde hata (%) ve değişim katsayısı (%) hesaplanmıştır.Otolit boyutları (boy, genişlik, ağırlık)-total boy, otolit boyutları-ağırlık arasındaki ilişkiler eşeyler için ayrı ayrı incelenmiş ve ilişkilerin tümü eğrisel olarak tespit edilmiştir. Otolit boyutları-yaş arasındaki ilişkilerin ise doğrusal olduğu tespit edilmiştir.Kenar Birikim Analizi yapılarak annulus oluşum periyodu incelenmiş ve yılda bir kez opak ve bir kez hiyalin halka oluşumu belirlenmiştir. Ayrıca halka yarıçapları ölçülerek, otolit büyümesinin yaşa bağlı değişimi incelenmiştir.Büyüme modelinin belirlenmesi için biyolojik yaş ve gözlenen yaş verileri kullanılarak von Bertalanffy büyüme modeline uyan büyüme parametreleri hesaplanmıştır. Von Bertalanffy büyüme parametreleri erkek bireylerde L?= 25,29 (1-e 0,154 (t-1,59)), dişi bireylerde ise L?= 39,36 (1-e 0,082 (t-1,92)) olarak belirlenmiştir. Bu parametreler ELEFAN I programı ile doğrudan boy-frekans verilerinden elde edilen büyüme parametreleri ile karşılaştırılmıştır. Böylece ayrı hesaplama metotlarının kullanılması halinde oluşabilecek farkların boyutu ortaya konmuştur. Ayrıca çalışmadaki örneklerin yaş-boy ilişkisini en iyi tanımlayan regresyon modeli araştırılmış ve bu polinomial eşitliğe de yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Barbunya balığı, Mullus barbatus ponticus, Karadeniz, Yaş, Büyüme, Boy-frekans, Otoli