Ladik Gölü (Samsun, Türkiye)'ndeki çapak balığı, abramis brama (L., 1758)'da yaş belirleme ve büyüme özelliklerinin tespiti / Mesut Erbaşaran; danışman Savaş Yılmaz

Abstract

Bu çalışmada, Ladik Gölü’nde yaşayan çapak balığı, Abramis brama (L., 1758)’nın yaş tayini için en güvenilir kemiksi yapısı belirlenmiş ve büyüme özellikleri incelenmiştir. Kasım 2009-Ekim 2010 tarihleri arasında aylık olarak yapılan örnekleme sonucunda toplam 722 birey (273 dişi, 432 erkek) elde edilmiştir. Yaş tayini çalışması için 108 örnek kullanılmıştır. Her bir numuneden pul, omur, asteriskus, lapillus ve operkül gibi beş kemiksi yapı alınmış ve farklı tekniklerle yaş belirlemeye hazırlanmıştır. Kemiksi yapıların ön incelemesi neticesinde asteriskus, lapillus ve operkülün yaş tayinine uygun olmadığı tespit edilmiş ve bu nedenle yaş analizlerinde değerlendirilmemiştir. Pul ve omur bir okuyucu tarafından 3 kez okunmuştur. Kemiksi yapıların güvenilirliğinin karşılaştırılmasında ortalama yaş, yüzde uyum (YU), ortalama yüzde hata (OYH) ve değişim katsayısı (DK) kullanılmıştır. En yüksek YU, en düşük OYH ve DK değerinden dolayı pul, türün yaş tayini için en güvenilir yapı olarak bulunmuştur.Yakalanan örneklerin çatal boyları 8.1-44.6 cm, ağırlıkları 8-1790 g arasında değişmiştir. Populasyonun yaş dağılımı 1-8, eşey oranı 1:1.58 olarak bulunmuştur. Yaş-boy ve yaş-ağırlık ilişkilerini ifade eden von Bertalanffy büyüme denklemi parametreleri dişilerde L?=83.73 cm, W?=13174.07 g, K=0.08 (yıl-1), t0=-0.54 (yıl), b=3.2274, erkeklerde L?=89.20 cm, W?=13763.19 g, K=0.06 (yıl-1), t0=-1.13 (yıl), b=3.1475 olarak hesaplanmıştır. Boy-ağırlık ilişkisi dişi ve erkeklerde sırasıyla W=0.0082ÇB3.2274 ve W=0.0103ÇB3.1475 şeklinde elde edilmiştir. Total boy-çatal boy, çatal boy-standart boy ve standart boy-total boy arasında kuvvetli ilişkiler tespit edilmiştir. Ortalama kondisyon faktörü yaş ve boy gruplarına göre artış göstermiştir. Dişi, erkek ve tüm bireylerde ortalama kondisyon faktörü değeri sırasıyla 1.63, 1.57 ve 1.59 olarak hesaplanmıştır.