Motacilla flava (linnaeus, 1758)'nın Kızılırmak Deltası'ndan göç eden populasyonlarının morfometrik özelliklerinin ve göç oriyantasyonlarının incelenmesi / Arzu Gürsoy ; Danışman Haluk Kefelioğlu.

Abstract

Bu çalışma, 4 Nisan - 3 Mayıs 2004, 27 Mart - 3 Mayıs 2005, 19 - 21 Nisan 2006 ve 1 Nisan - 1 Mayıs 2007 tarihleri arasında, ilkbahar göçü sırasında, Cernek Gölü Yaban Hayatı Koruma Sahası'nda yapılmıştır. Dört yıllık arazi çalışmaları sonucunda, araştırma alanında toplam 980 M. flava bireyi yakalanmış ve halkalanmıştır. Bireylerin teşhisleri sonucunda M. flava'ya ait sekiz takson belirlenmiş, bunlar M. f. beema, M. f. dombrowskii, M. f. feldegg, M. f. flava, M. f. lutea, M. f. melanogrisea, M. f. superciliaris ve M. f. thunbergi olarak tespit edilmiştir. Halkalanan 643 erkek bireyden elde edilen altı adet morfometrik ölçüm verilerine istatistiksel testler uygulanmış ayrıca fotoğraflar üzerinde de analizler yapılmıştır. M. flava alttürleri olarak tespit ettiğimiz örneklerin altı adet morfolojik ölçü bakımından % 21.5'nin gerçek alttür gruplarına ait olabileceği, kanat - kuyruk ölçümleri üzerine yapılan analize göre de % 17.7 oranında doğru takson içerisine yerleştirildiği görülmüştür. Oriyantasyon deney sonuçlarından elde edilen verilere göre M. flava taksonuna ait bireyler, ilkbahar göçü sırasında büyük bir göç bariyeri olan Karadeniz'i aşmadan önce Kızılırmak Deltası'nda karışık sürüler halinde durmakta ve alanı dinlenme ve beslenme için kullanmaktadırlar. M. flava'ya ait taksonlar; 2004, 2005 ve 2006 yıllarında oriyantasyon deneylerinden elde edilen verilere göre kuzeye yönelmişlerdir. M. flava'nın ağırlıklı göç yönü kuzey batı (KB) ve kuzey doğu (KD) olarak bulunmuştur.Kızılırmak Deltası'nda yapılan bu çalışma, bu takson üzerinde yapılmış Türkiye'deki en detaylı ilk çalışma olup M. flava alttürlerinin morfometrik açıdan taksonomik durumlarına ve göç yönelimlerine açıklık getirilmeye çalışılmıştır.