Meşe güvesi Lymantria dispar L. (Lepidoptera : Lymantriidae) ve Ameikan beyaz kelebeği Hyphantria Cunea (Drury) (Lepidoptera : Arctiihae)'de besin seçimi ve gelişimine etki eden kimyasal faktörlerin geometrik analizlerle belirlenmesi / Oğuzhan Yanar ; Danışman Mahmut Bilgener.

Abstract

Bu çalışmada, Lymantria dispar ve Hyphantria cunea adlı kelebek türlerine ait larvaların son larva evresinde yapay besinler kullanarak besin tercihinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bunun için A(P36:K32), B(P32:K32); C(P10:K32); D (P36:K10); E (P72:K32) ve F (P36:K64) besin menüleri (P;Pprotein, K:Karbonhidrat) gram olarak kullanılarak hazırlanan besinler A besin içeriğine %1,25, 2,5 ve 5 oranında tanik asit hesaplanarak katılmış ve sırasıyla T1, T2 ve T3 ile sembolize edilmiştir. Nikotin ve kinin için A besinine %0,125, %0,25 ve %0,5 yüzdelik oranları hesaplanarak eklenmiş; nikotin sırasıyla N1, N2, N3 şeklinde ve Kinin sırasıyla K1, K2; K3 şeklinde sembolize edilmiştir. Bunun sonucunda üç farklı sekonder maddenin her biri için üç farklı yoğunlukta üç besin, toplamda dokuz farklı besin elde edilmiştir. Bu besinlerden A-B, A-C, A-D, A-E, A-F, B-C, B-D, B-E, B-F, C-D, C-E C-F, D-E, D-F, E-F, A-T3, A-N3 ve A-K3 kombinasyonları oluşturularak tercihli beslenme deney grupları oluşturulmuştur. H. cunea ve L. dispar türünün besin tercihi C8P10:K329 ve D(P36:K10) tercihli besin deneyinde elde edilen sonuçlara göre yenen protein ve karbonhidrat miktarlarının ortalaması ile H. cunea türü için %53 protein ve %47 karbonhidrat olarak bulunmuştur. L. dispar'ın erkek larvalarının besin tercihi %55 protein ve %45 karbonhidrat ve dişi larvaları için %56 protein ve %44 karbonhidrat olarak bulunmuştur. Bu 3 grup larvadan elde edilen sonuçların ortalamaları karşılaştırıldığında, larvaların bir eğitim üzerinde hareket eden beslenme davranışı ortaya koydukları görülmüştür. Bu eğimin polifaj beslenen böcekler için ifade edilen eşit mesafe modeline uygun olduğu bulunmuştur.H. cunea'nın, L. dispar'ın erkek ve dişi larvalarınının tercihsiz beslenme deneyleri kullanılan 15 besin çeşidi, toplam tüketim miktarları dikkate alındığında C ve E besinlerinin toplam tüketim miktarlarının kontrol grubu olan A besinine göre farklı olduğu görülmüştür. Yrıca sekonder maddelerin toplam tüketim miktarlarında her üç grup için etkili olduğu gösterilmiştir. Pup protein miktarını sekonder maddelerin özellikle de tanik asitin istatistiksel olarak olumsuz etkilemediği tespit edilmiştir. Pup lipit miktarlarının ise protein/karbonhidrat oranının düşük oluşuyla ilişkili olduğu görülmüştür. Gelişme sürelerinin besindeki protein miktarının artışına paralel olarak azaldığı ve sekonder madde miktarlarıyla arttığı tespit edilmiştir. Tercihli beslenme deneylerinde H. Cunea türünde özellikle karbonhidratı fazla besinlerle (C-F) tercihte tat almayla ilgili kararsızlıkla alım hedefinin tutturulamadığı görülmüştür. Tercihli beslenme deneylerinde, özellikle proteince zengin besinlerin olduğu tercih gruplarında pup ağırlığının düşük olduğu tespit edilmiştir (P]0.05). benzer şekilde tercih grupşarında karbonhidratça zengin besinlerin olduğu tercih grubundaki larvaların lipit miktarının yüksek olduğu görülmüştür (P]0.05). yenen protein ve karbonhidratın pup ağırlığı, pup protein ve lipit miktarı ile toplam dışkı miktarı arasındaki ilişkilerin farklı olduğu görülmüştür (P]0.05).Ayrıca L. dispar dişi ve erkek larvaları ile . cunea larvalarının protein ve karbonhidrat alımı arasında lineer bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. L. dispar dişi ve erkek larvalarının protein ve karbonhidrat alımı arasındaki farklılık olduğu tespit edilmiştir. L. dispar dişi ve erkek larvalarının protein ve karbonhidrat alımlarının ortalamaları alınmış bu değerler ile H. cunea larvalarının protein ve karbonhidrat alımındaki lineer ilişki arasında farklılık olmadığı bulunmuştur.