Karadeniz bölgesinde yayılış gösteren bazı geofit bitkiler üzerinde morfolojik, anatomik ve ekolojik bir araştırma / Canan Özdemir; Danışman Mahmut Kılınç.

Abstract

Bu çalışmada Karadeniz Bölgesinin Alpin ve Supalpin bölgelerinde yayılış gösteren ikisi endemik olan Crocus speciosus'un üç alt türünün (Crocus speciusus Bieb. subsp. speciosus, Crocus speciosus Bieb. subsp. ilgazensis Mathew, Crocus speciosus Bieb. subsp. xantholaimos Mathew ) morfolojki anatomik ve ekolojik özellikleri araştırıldı. Bu amaçla bitkilerin kormus, yaprak , çiçek , meyve ve tohumlarının morfolojik yapıları fotoğraf ve çizimler ile gösterildi. Çiçek tüpü rengi kormus örtüsünün yapısı ve stilus boyunun alt türler arasında ayırt edici önemli özellikler olduğu belirlendi. Anatomik çalışmalarda bitkilerin kök, gövde , kormus , yaprak ve çiçek kısımlarından enine ve yüzeysel kesitler alınarak anatomik özellikler çizi,m ve fotoğraflar ile gösterildi. Bu çalışmalar sonucunda alt türlerde farklılıkların olduğu gözlendi. Ekolojik çalışmalarda bitkilerin toprak altı ve toprak üstü kısımlarında azot, fosfor ve potasyum (N,P,K) analizleri yapıldı. Bu bitkilerin yayılış gösterdikleri toprak örneklerinde N ,P ,K analizleri ve bazı fiziksel , kimyasal analizleri de yapıldı. Ekolojik çalışmalar sonucunda bitkilerin genellikle asitli ve tuzsuz toprakları tercih ettiği ve toprak üstü kısımlarındaki N,P,K konsantrasyonlarının toprak altı kısımlarına göre daha fazla olduğu tespit edildi. Çalışmada ayrıca birkilerin yayılış gösterdiği bölgelerin yüksekliğine bağlı olarak alt türlerin morfolojik , anatomik ve ekolojik özelliklerindeki değişiklikler gözlendi. Bitkilerin korteks alanları ve vasküler dokularının ölçülerinde yüksekliğe bağlı olarak bir artış gözlendi. Aynı şekilde yaprakta kutikulanın kalınlığının yükseklik ile artış gösterdiği tespit edildi.