Karadeniz üzerinden nokturnal göç eden passeriformes (AVES) türlerinin sonbahardaki göç stratejileri / Kiraz Erciyas Yavuz; Danışman Haluk Kefelioğlu

Abstract

Özet,Bu çalışmanın konusu, 2005 – 2010 yılı sonbahar göç döneminde, Kızılırmak Deltası’nda göç eden passerinlere ait göç stratejilerini araştırmaktır. Bu çalışmada, Busse oriyantasyon deney kafesleri kullanılarak kuşların yön tercihleri araştırılmış ve Busse yöntemi irdelenmiştir. Busse kafesi deney sonuçlarını test etmek amacıyla radyo vericisi ve ay gözlemi yöntemleri kullanılarak da, kuşların göçleri sırasındaki yön tercihleri araştırılmıştır. Bunun yanında bazı türlere ait konaklama süreleri, ağırlık değişim oranları, yağ değişim oranları değerlendirilerek farklı beslenme ve göç şekli ile yaş ve cinsiyete göre ortaya çıkan göç stratejileri araştırılmıştır.2006 – 2009 yılları arasında Busse deney kafesleri kullanılarak 1913 passerine oriyantasyon deneyi yapılmıştır. Deney yapılan passerinlerin ağırlıklı olarak kuzeybatı yönünde tercih gösterdikleri ortaya çıkmıştır. 2008 – 2009 yıllarında ay gözlemi yapılmış ve kuşların Kızılırmak Deltası’nda güneydoğu ve güneybatı yönlerine doğru geçiş yaptıkları gözlenmiştir. 2008 – 2010 yıllarında toplamda 17 radyo vericisi, Sylvia borin’e takılmış ve bunlardan 10’u, göçleri sırasında, değişik mesafeler boyunca izlenebilmiştir. Kuşların ilk olarak kıyıyı izleyerek göçlerine başladıkları, daha sonra uygun vadi ya da koridorlar boyunca göçlerine devam ettikleri ortaya çıkmıştır.Busse kafesi deney sonuçları, ne radyo vericisi ne de ay gözlemi sonuçları ile benzerlik göstermektedir. Busse oriyantasyon kafesiyle elde edilen yön tercihlerinin, hangi koşullarda nasıl yorumlanması gerektiği henüz belli değildir. Sonbahar döneminde Kızılırmak Deltası’ndan kışlama alanlarına göç eden türlerin, lokal topografik özelliklere göre yön tercihi gösterdikleri ortaya konmuştur.Böcekçil ve meyvecil beslenen türlerin, konaklama süreleri ve ağırlık değişim oranlarının birbirinden farklı olduğu tespit edilmiştir. Literatürde iddia edilenin tersine bir durum ortaya çıkmış ve böcekçil beslenen türlerin, meyvecil beslenenlere göre daha kısa konaklama sürelerinin olduğu tespit edilmiştir.