Bafra kırmızı biber gen kaynaklarının (Capsicum annuum var. conoides Mill.) karakterizasyonu ve değerlendirilmesi / Onur Karaağaç; Danışman Ahmet Balkaya

Abstract

Biber (Capsicum annuum L.), Solanaceae familyası içerisinde yer alan ve ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen sebze türlerinden birisidir. Özellikle tarıma dayalı sanayide aranan bir alt tür olan kapya tipi kırmızı biberin (Capsicum annuum var. conoides Mill.) Bafra Ovası'nda yaygın bir şekilde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bu çalışmanın amacı Samsun İli Bafra İlçesi kapya tipi kırmızı biber gen kaynaklarının toplanması, karakterizasyonunun yapılması ve morfolojik varyasyonlara bağlı olarak ortaya çıkan benzerlik ve farklılıkların belirlenmesidir. Gen kaynakları toplama çalışmaları sonucunda, 56 tip toplanmıştır. 2004-2005 yılları arasında yapılan tarla ve laboratuar çalışmaları sonucunda, genotiplerin özelliklerinin incelenmesiyle elde edilen verilere çoklu faktör analiz yöntemleri uygulanmıştır. 13 kalitatif ve 18 kantitatif özellik esas alınarak Ana Bileşen Analizi (PCA) ve Cluster (Küme) Analizi uygulanmıştır. Genotipler arasında büyük bir varyasyon tespit edilmiştir. Genotipler Cluster (Küme) analizi sonucunda 8 grup olarak kümelenmiş ve buna göre tanımlanmışlardır. Ayrıca biber genotipleri arasındaki morfolojik benzerlik ve varyabilitenin değerlendirilebilmesi için dendogram oluşturulmuştur. Büyük bir varyasyona sahip olan genetik kaynakların korunması ve devamının sağlanması, gelecekte yapılacak olan ıslah programlarında kullanılması açısından son derece önemlidir. Bu çalışma sonucunda ümitvar görülen genotipler hibrit kırmızı biber çeşit ıslahı çalışmalarında kullanılacaktır.