Samsun ilinde kiraz-vişne anacı seleksiyonu ve bunların vegetatif çoğaltma potansiyellerinin araştırılması / Aysen Koç; Danışman Şükriye Bilgener

Abstract

2007-2009 yıllarında yürütülen bu araştırmada, Samsun ili yabani kiraz-vişne populasyonu içinden kültür çeşitlerine anaç olma potansiyeli olabilecek 88 kiraz, 16 vişne ve 9 mahlep tipi selekte edilmiştir. Selekte edilen yabani kiraz (P. avium), vişne (P. cerasus) ve mahlep (P. mahaleb) tiplerinin GPS bilgileri ile CBS veritabanı kullanılarak Samsun ili dağılım haritası yapılmıştır. UPOV Prunus anaçları tanımlama kriterlerine göre morfolojik olarak karakterize edilen toplam 113 anaç adayı tipte, bodurluk potansiyeli olanların seçilmesi için morfolojik karakterizasyon kriterlerinden boğumlar arası uzunluk, sürgün boyu, sürgün kalınlığı, dal sayısı ve dal açısı gibi özelliklerle hazırlanan tartılı derecelendirme skalası kullanılarak 10 kiraz, 2 vişne ve 1 mahlep tipi seçilmiştir. Selekte edilen tiplerin yeşil çelikle çoğaltma kapasitelerini belirlemek için serada perlit ortamında mistleme sisteminde kirazda 4000 ppm, vişnede 2500 ppm ve mahlepte 2000 ppm Indole-3-Butyrik Asit (IBA) dozları kullanılmıştırKKöklenme en fazla 55 V 4, 55 V 14 ve 55 V 8 (sırasıyla % 85; % 78,3; % 71,7) vişne tipleri ile 55 M 5 (% 58,3) mahlep tipi ve 55 K 104 (%23,3) kiraz tipinde sağlanmıştır.Doku kültürü denemelerinde kiraz, vişne ve mahleplerden seçilen 3 tip, MS temel besin ortamı ve BAP’in 0; 0,5; 1 ve 2 mg/l ve IBA’in 0; 0,1; 0,5 ve 1 mg/l kombinasyonlarında kültüre alınmıştır. Doku kültürü ile çoğaltma çalışmalarında en iyi sonuçlar vişnede A3 ve D1 besi ortamından elde edilmiştir.