Referans Bitki Su Tüketiminin Ölçülmesinde Yeni Bir Lizimetrenin Kurulması ve Kullanılması

Abstract

3REFERANS B TK SU TÜKET M N N ÖLÇÜLMES NDE YEN B RL Z METREN N KURULMASI ve KULLANILMASIÖZETBu çalışmada, Samsun ili için referans (kıyas) bitki su tüketiminin tarlakoşullarında belirlenmesinde, yeni bir lizimetrenin kurulması ve kullanımınınaraştırılması amaçlanmıştır.Çalışma, tarla koşullarında 3x4 m boyutunda oluşturulan bir parselde daha kolayve ucuz olabileceği kabul edilen 32 cm çapında 34 cm yüksekliğinde drenaj tipli ikilizimetre de yürütülmüştür. Drene olan suyun toplandığı ölçüm kabının içindebulunduğu, 40 cm çapında 47 cm derinliğinde iki drenaj kabı sistem içindebulunmaktadır. Lizimetreler ölçüm kabı ile ölçülü olarak sulanmıştır. Deneme süresincetoprakta su stresine izin verilmemiştir.Her iki lizimetre arasında buharlaşma açısından bir farklılık olup olmadığınıbelirlemek amacıyla, hesaplanan referans bitki su tüketimleri SPSS'de Bağımlı kiÖrnek t Testi'ne göre karşılaştırılmıştır. Elde edilen istatistiksel sonuçlara göre ikilizimetre arasında istatistiksel olarak önemli düzeyde fark bulunmamıştır. Lizimetrekoşullarında belirlenen referans bitki su tüketim değerleri ile A sınıfı buharlaşmakabı'ndan elde edilen su tüketim değerleri arasında regrasyon denklemleri eldeedilmiştir. Yapılan istatistiksel değerlendirme sonucunda A sınıfı buharlaşma kabı ileLizimetre 1 arasındaki ilişkide bitki su tüketimleri arasında R2=0.69 düzeyde bir ilişkiy = 0.6736 x + 1.2784 olarak saptanmıştır.belirlenmiştir. lişkiye ait eşitlik iseLizimetre 2 ve A sınıfı buharlaşma kabı arasında Lizimetre 1 de belirlenen ilişkiyeyakın bir ilişki saptanmıştır. A sınıfı buharlaşma kabı ile Lizimetre 2 arasınday = 0.70666 x + 1.1001korelasyon değeri R2=0.71, ilişkiye ait eşitlik olarakbelirlenmiştir. Bu sonuçlara göre oldukça düşük maliyetle tesis edilebilecek yeni drenajtipi lizimetrenin referans bitki su tüketimin saptanmasında kullanılabileceği sonucunavarılmıştır.Anahtar Kelimeler: lizimetre, referans bitki su tüketimi,

4INSTALLING AND USING A NEW LYSIMETER TO MEASURE OFREFERENCE EVAPOTRANSPIRATIONABSTRACTMain objective of this research was to estimate the reference evapotranspirationby using a new drainage lysimeter to predict grass (reference) evapotranspiration atfield condition in Samsun Province.Research area was 3x4 meters in size. Two drainage lysimeters were installed inthat particular area. One of the parts of lysimeter was irrigation bugged in size 32 cmdiameter and 34 cm depth and other part of lysimeter was drainage bugged in size 40cm diameters and 47 cm depth. Irrigation and drainage water amount were measuredevery irrigation application. Plant never had stress between irrigations.Experiment results were examined by using a statistical model called SPSS.After statistical ?t? test both lysimeters (Lysimeter 1 and Lysimeter 2) were had nodifference between each other statistically.Lysimeters results were also compared with Class A Pan Evaporation results.Both lysimeters had good relationships between the Class A Pan results. The LysimeterR2=0.691 and Class A Pan had correlation and predict equationwas y = 0.6736 x + 1.2784 . The Lysimeter 2 and Class A Pan had R =0.71 correlation2and predict equation was y = 0.70666 x + 1.1001 .According to those results, the new drainage lysimeter can be use to estimateReference Evapotranspiration. Also the new drainage lysimeter is cheaper than the otherField Reference Evapotranspiration estimation methodsKey Words: lysimeter, reference evapotranspiration