Kriz ve Afetlerden Gündelik Hayata Video Konferans: Zoom Tükenmişlik ve Yorgunluk Ölçeği’nin Psikometrik Özelliklerinin Gözden Geçirilmesi ve Kesme Puanının Belirlenmesi

Abstract

Video konferans uygulamaları kriz ya da afet dönemlerinde işleyişi sürdürmek üzere birincil araç haline gelirken, olağan koşullarda da kullanım oranı giderek yaygınlaşmaktadır. Bu çalışmada Zoom Tükenmişlik ve Yorgunluk Ölçeği (ZTYÖ) Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi ve zihinsel açıdan tükenmiş ve yorgun hissetme durumunu ayırt edebilmesine yönelik ölçekten eşik değer niteliğinde bir kesme puanının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma 270 üniversite öğrencisi ile yürütülmüştür. Katılımcılara bilgi toplama formu, ZTYÖ ve Chalder Yorgunluk Ölçeği (CYÖ) uygulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizinde, ölçeğin özgün formundaki 5 faktörlü yapı sağlanmıştır. ZTYÖ puanları ile CYÖ puanları arasında anlamlı ilişkiler olduğu, ZTYÖ puanın CYÖ puanını yordadığı bulunmuştur. Video konferansa ilişkin değerlendirme, katılım sayısı, sağlığa yönelik şikayetler ve ZTYÖ puanları arasında ilişkilere ya da grup farklılıklarına yönelik anlamlı sonuçlar bulunmuştur. ROC analizi sonucunda, ZTYÖ ortalama kesme puanı 1.96 olarak bulunmuştur. Kesme puanına göre CYÖ toplam puanı, video konferansa katılım sayısı, algıladıkları yük ve alınan keyif farklılaşmıştır. Cronbach alfa katsayısı tüm ölçek için .95 iken alt boyutları için .87-.92 arasında değişmiştir. Sonuçlar, ZTYÖ Türkçe formunun dijitalleşme çağında artan video konferans kullanımının neden olduğu tükenmişlik ve yorgunluğu değerlendirebilen ve ayırt edebilen psikometrik açıdan yeterli bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir.