Kadınlarda Osteoporoz Risk Faktörlerinin Görülme Durumuna Yönelik Bir İnceleme

Abstract

Amaç: Osteoporoz önlenebilir veya geciktirilebilir bir hastalık olması nedeniyle osteoporoz riskfaktörlerinin belirlenmesi azaltılması veya ortadan kaldırılması önemlidir. Bu nedenle, bu çalışmakadınların osteoporoz risk faktörlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metot: Tanımlayıcı kesitsel araştırma ilkelerine göre planlanan çalışmaya Mayıs‐Temmuz2017 tarihleri arasında Ankara ilinde yaşayıp, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde öğrenimgörmekte olan öğrenci yakınlarından 25‐64 yaş arasındaki gönüllü 282 kadın birey katılmıştır. Araştırmaverilerinin toplanmasında kadınlara ilişkin demografik bilgiler, beslenme durumları ve osteoporoz riskfaktörlerini içeren anket formu kullanılmıştır.Bulgular: Kadınların yaş ortalamaları 40,02±11,89 yıl olup, %31,21’i 25‐30 yaş; %46,10’u 31‐50 yaş ve%22,69’u 51‐65 yaş aralığındadır. Katılımcıların %33,69’unda tanısı konulmuş bir kronik hastalıkbulunmakta olup %27,95’i sürekli ilaç kullanmaktadır. Kadınların %47,16’sının ailesinde osteoporozöyküsü bulunmakta ve %34,40’ı düzenli olarak güneşe çıkmadığı belirlenmiştir. Kadınların %42,91’ininnormal vücut ağırlığında olduğu belirlenmiş olup yalnızca %29,08’inin bel çevresi değerleri normalsınırlardadır. Düzenli fiziksel aktivite yapma sıklığı %31,21 olarak belirlenmiştir. 51‐65 yaş aralığında olankadınların, 19‐30 yaşları arasındaki kadınlara göre günlük diyetleriyle daha düşük miktarda enerji veprotein aldıkları saptanmıştır (sırasıyla p=0,026; p=0,004). Çalışmada 31‐50 yaş aralığında olan kadınların19‐30 yaşları arasındaki kadınlara göre daha yüksek miktarda C vitamini aldığı tespit edilmiştir(p=0,016). Yaş gruplarına göre süt, peynir, kuru baklagil ve kahve tüketme sıklığı arasındaki farklılıklaristatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (sırasıyla p=0,040; p=0,000; p=0,003; p=0,047).Sonuç: Osteoporoz sıklığını azaltmak için temel yaklaşım osteoporoz risk faktörlerini ortadankaldırmak olmalıdır. Bu çalışmada beden kütle indeksi (BKİ) ve bel çevresinin fazla olması, düzenlifiziksel aktivite yapılmaması, özellikle belirli yaş gruplarında yetersiz besin ögesi alınması ve çay, kahvetüketiminin fazla olması gibi bazı önlenebilir risk faktörlerinin görülme sıklığı oldukça yüksekbulunmuştur. Bu risk faktörlerini ortadan kaldırmaya ve azaltmaya yönelik toplumun bilinçlendirilmesigerekmektedir.