Azerbaycan’da Nevruz İnanışları

Abstract

Günümüzde unutulmaya başlayan Nevruz inanışları, yeniden sahiplenilmesi ve yaşatılması gereken kültürel bir unsurdur. Dolayısıyla bu makalenin amacı Nevruz inanışlarının günümüze yeniden aktarılması ile ilgili bilgi sağlamaktır. Makalede Azerbaycan halkı içerisinde var olan Nevruz inanışları ele alınacaktır. Azerbaycan halkının en eski ve değerli bayramı olan Nevruz’un dört çarşambası vardır. Bunlardan ilki Su Çarşambası, ikincisi Ateş Çarşambası, üçüncüsü Rüzgâr Çarşambası, dördüncüsü ise Toprak Çarşambasıdır. Geçmişten günümüze kadar devam eden bu çarşambalarda su, rüzgâr, ateş ve toprakla ilgili inanışlar bulunmaktadır. Eskiden insanların inandığı bu kültler, çarşambalarda kutsallığını göstermeye devam etmektedir. Bayramdan dört hafta önce Nevruz çarşambaları kutlanmaya başlanır. Bu çarşambaların her biri Azerbaycan halkı için değerli olduğundan sevinç ve büyük coşkuyla karşılanır. Özellikle son çarşambada bazı ritüel ve merasimler yapılır; evler temizlenir, çeşitli yemekler ve tatlılar hazırlanır, eski ahşap eşyalar ateşte yakılır, küsler barışır, yakın akrabaların mezarları ziyaret edilerek “Kur’an” okunur, “Tonqal” (büyük ateş) yakılarak üstünden atlanır, yumurtalar boyanır, akraba ve tanıdıklar ziyaret edilir. Son Çarşamba gecesi çeşitli fallara bakılır. Ayrıca bu fallar yılda sadece bir kez Nevruz Bayramı’nda bakılmaktadır.