Sinop İli ve Bazı İlçelerinde Yetiştirilmekte Olan İzabella (Vitis Labrusca L.) Tiplerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Abstract

SİNOP İLİ ve BAZI İLÇELERİNDE YETİŞTİRİLMEKTE OLAN İZABELLA (Vîtis labrusca L.) TİPLERİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ÖZET Bu araştırma Karadeniz Bölgesi'nin sahil kesiminde yer alan ve nemli bir iklime sahip olan Sinop ili merkez ilçe ile Erfelek, Gerze, Ayancık ve Türkeli ilçelerinde yaygın olarak yetişmekte olan İzabella {Vitis labrusca L.) grubu üzüm tiplerinin belirlenmesi amacı ile 2002-2004 yıllan arasında yürütülmüştür. Deneme kapsamındaki merkez ilçe ve diğer ilçelerin sahilden itibaren otuz kilometrelik iç kesimlerinde yetişmekte olan 26 adet îzabella üzüm tipleri saptanmış, bunların geniş ampelografîk özellikleri tespit edilmiştir. Çalışmada, ev bahçelerinde çardak yapılmış, yol kenarlarında ağaçlara sank olarak yetişmekte olan omcalar materyal olarak kullanılmıştır. îzabella (Vitis labrusca L.) özelliği taşıyan çilek kokulu ve kabuğu et kısmından kolayca ayrılan üzüm tiplerinin özellikleri IBPGR'nin 'Üzüm Tanımlayıcılan' metoduna göre belirlenmiştir. Çalışma kapsamında Sinop merkez ilçede 8, Erfelek ilçesinde 6, Gerze ilçesinde 4, Ayancık ilçesinde 5 ve Türkeli ilçesinde 3 tip olmak üzere toplam 26 tip saptanmıştır. Deneme kapsamında tanımlanan 26 tipin tanelerindeki kabuk renginin 'mavi- siyah' (9 tip), 'koyu kırmızı- mor' (15 tip), 'kırmızı-siyah' (1 tip) (57 Erfelek 05) ve 'kırmızı-mor' (1 tip) (57 Gerze 02) olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda Karadeniz Bölgesi Sinop ili merkez ilçe ile Erfelek, Gerze, Ayancık ve Türkeli ilçelerinde saptanan 26 üzüm tipinin Vitis labrusca L. türüne ait olabileceği tespit edilmiştir. Bu durumun DNA parmak izi yöntemleriyle belirlenmesi gerekmektedir. ANAHTAR KELİMELER % İzabella üzümü {Vitis labrusca L.), ampelografi, seleksiyon, SinopSTUDIES ON THE DETERMINATION OF IZABEIXA GRAPE (Vİtis labrusca L.) TYPES GROWN IN SİNOP AND ITS SOME TOWNS ABSTRACT This study was carried out between 2002 and 2004 in order to determine the Isabella types (Vitis labrusca L.) grapes grown in Erfelek, Gerze, Ayancık and Türkeli with center of Sinop where rainfall and humidity is high. The ampelographic characters of 26 Isabella grape types were described. The Isabella grapevines climbed up to trees, trellised behind and/or over buildings and grown up at the front gardens of cottage were used as plant materials. In the present study, 8, 6, 4, 5 and 3 varieties obtained from centre of Sinop and Erfelek, Gerze, Ayancık and Türkeli tower respectively were investigated and detailed ampelographic characters described. The ampelographic characters of Isabella type grapes, which are slip- skin and have foxy flavor, described by the methods of IBPGR's 'Descriptos of The Grapes'. The skin color of the Isabella types are 'blue-back' (9 types), 'dark-red violet' (15 types), 'red-black' (1 tip) (57 Erfelek 05) ve 'red-violet' (1 tip) (57 Gerze 02). To the results of the study, 26 types could be real Isabella grape types. This must be identified by the DNA fingerprint methods. KEY WORDS : Izabella grape {Vitis labrusca L.), ampelography, selection, Sinop