Gonadotropin Salıverilme Hormonunun (Gnrh) Koyunlarda Döl Verimine Etkisi

Abstract

Ill GONADOTROPİN SALIVERİLME HORMONUNUN (GnRH) KOYUNLARDA DÖL VERİMİNE ETKİSİ ÖZET Çiftleşme mevsiminde Saf Karayaka ve Sakız x Karayaka F2 (SKY) melezi koyunlarda GnRH uygulamasının döl verim kriterleri üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla üç deneme planlanmıştır. Birinci denemede koyunlar kontrol (1. grup, n=27), çiftleştirme esnasında kas içi 4 jag GnRH analoğu 'Receptal' (2. grup, n=27), kızgınlık sonrası 12. günde 4 ^g GnRH uygulaması (3. grup, n=30) ve hem kızgınlık sırasında ve hem de kızgınlık sonrası 12. günde 4'er }j.g GnRH uygulaması (4. grup, n=30) yapılan gruplara ayrılmışlardır. Birinci denemede gebelik oranlan yukarıdaki sıralamaya göre %70.37, %70.37, %93.33 ve %73.33 olarak; batın büyüklüğü ise aynı sırayla 1.21, 1.16, 1.29 ve 1.27 olarak gerçekleşmiş ve gruplar arasında istatistiki önemli farklılık bulunmamıştır. Kızgınlık sonrası 13-15. günlerdeki plazma progesteron konsantrasyonu 3.43±0.15, 4.03±0.19, 4.39±0.25 ve 4.10±0.15 ng/ml (P<0.001) olarak gerçekleşmiştir. İkinci denemede koyunlar kontrol (n=70) ve kızgınlık sonrası 12. günde 4 fig GnRH uygulanan grup (n=73) olmak üzere iki gruba ayrılmışlardır. Gebelik oranları kontrol ve GnRH uygulanan gruplarda sırası ile %8Ö.O ve %91.8 olarak gerçekleşmiş olup aralarında istatistiki önemli farklılık bulunmamıştır. Batın büyüklüğü ise kontrol grubunda 1.14 ve uygulama grubunda 1.39 olarak tespit edilmiş olup aralarındaki farklılık istatistiki bakımdan önemlidir (P<0.05). Üçüncü denemede 12. günde yapılan GnRH uygulamasının 45. günde kesilen hayvanların uterus ve ovaryumları üzerindeki etkisi belirlenmiştir. Kontrol (n=6) ve uygulama gruplarında (n=7) 45. gündeki progesteron konsantrasyonu 4.52±0.41 ve 6.33±0.75 ng/ml (P>0.05); toplam ovaryum ağırlığı 2.27±0.46 ve 3.81±0.15 g (P<0.01); her bir ovaryumun ağırlığı 1.32±0.11 ve 1.90±0.20 g (P<0.05); korpus lüteum sayısı 1.33±0.21 ve 3.50±0.22 adet (P<0.01); toplam korpus lüteum ağırlığı 0.82±0.18 ve 1.49±0.10IV g (P<0.01); birim korpus lüteum ağırlığı 0.67±0.05 ve 0.46±0.03 g (P<0.05); fötüs ağırlığı 6.90±1.34 ve 8.71±0.37 g (P>0.05); fötüs uzunluğu 64.67±5.08 ve 73.10±0.77 mm (P<0.05); kotiledon ağırlığı 14.95±3.91 ve 31.83±4.64 g (P<0.05) olarak bulunmuştur. Genel olarak kızgınlık sonrası 12. günde yapılan GnRH uygulaması kontrol grubuna göre gebelik oranında 1. denemede %23 ve 2. denemede %12'lik bir iyileşme sağlamıştır. Batın büyüklüğünde ise 1. denemede koyun başına 1.08 ve 2. denemede 1.25 oranında iyileşme sağlamıştır. Sonuç olarak çiftleştirme sonrası 12. günde GnRH enjeksiyonunun koyunlarda döl verim performansını arttırdığı söylenebilir. Anahtar kelimeler: Koyun, GnRH, gebelik oranı, batın genişliği, plazma progesteron konsantrasyonu, döl verim performansıV EFFECTS OF GONADOTROPIN RELEASING HORMONE (GnRH) ADMINISTRATION ON REPRODUCTIVE PERFORMANCE IN SHEEP ABSTRACT Three experiments were conducted to determine the effects of GnRH agonist (Receptal) administration on the reproductive performance of Karayaka and Sakiz x Karayaka F2 (SKY) crosses during the breeding season. In the first experiment, ewes were allocated into 4 treatment groups; group 1, control (n=27); group 2, GnRH (4 jig) agonist administration (im) at mating (n=27); group 3, GnRH injection (4 (j.g) on day 12 postmating (n=30); group 4, GnRH injection (4 jug) of the day of mating and on day 12 after mating (n=30). In results, pregnancy rates were 70.37, 70.37, 93.33 and 73.33%; and litter size were 1.21, 1.16, 1.29 and 1.27 for groups 1, 2, 3 and 4, respectively. There were no significant differences between treatment groups in terms of either pregnancy rates or litter size (P>0.05). Plasma progesterone concentrations on Day 13-15 of pregnancy were 3.43±0.15, 4.03±0.14, 4.39±0.25 and 4.10±0.15 ng/ml for treatments groups 1, 2, 3 and 4, respectively (P<0.001). In the second experiment ewes were allocated either into control (group 1, n=70) or 4 (j.g GnRH agonist administration on Day 12 postmating (group 2, n=73). Pregnancy rates were 80 and 92% (P>0.05), and litter size were 1.14 and 1.39 (P<0.05) for groups 1 and 2, respectively. In the last experiment, the experimental groups were the same as in the second experiment but animals were slaughtered on Day 45 of pregnancy (groupl, n=6; group 2, n=7). Plasma progesterone concentrations on the day of slaughter were 4.52±0.41 and 6.33±0.75 ng/ml (P>0.05), total ovarian weights were 2.27±0.46 and 3.81+0.15 g (P<0.01); individual ovarian weights were 1.32+0.11 and 1.90±0.20 g (P<0.05); the numbers of corpora lutea 1.33+0.21 and 3.50±0.22 (P<0.01); total corpora lutea weights were 0.82±0.18 and 1.49±0.10 g (P<0.01); individual corpora lutea weights were 0.67±0.05 and 0.46±0.03 g (P<0.05); fetal weights were 6.90±1.34 and 8.71 ±0.37 g (P>0.05); crown-rump lengths were 64.67±5.08 and 73.10±0.77 mm (P<0.05); cotyledonVI weights 14.95±3.91 and 31.83±4.64 g (P<0.05) for treatments groups 1 and 2, respectively for control and treatment groups respectively. Overall, GnRH administration on Day 12 post mating in sheep increased pregnancy rates 23% in experiment 1 and 12% in experiment 2 when compared to control groups. It also increased litter size (1.08 in experiment 1 and 1.25 in experiment 2) when compared to control groups. It can be concluded that GnRH administration on Day 12 postmating improves reproductive performance in sheep. Keywords: Ewes, GnRH, pregnancy rate, litter size, plasma progesterone concentration, reproductive performance