Doğu Karadeniz Projesi Bölgesinde Tarımsal Girişimcilik Kapasitesinin Analizi

Abstract

Bu çalışmada, DOKAP Bölgesi'nde tarımsal girişimciliğin mevcut durumunun, gelişme potansiyelinin tespit edilmesi ve potansiyelin değerlendirilebilmesi için atılması gereken adımların ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma DOKAP Bölge Kalkınma İdaresinin yetki alanında bulunan Artvin, Rize, Trabzon, Gümüşhane, Bayburt, Giresun, Ordu, Samsun ve Tokat illerinde yürütülmüştür. Araştırmada kullanılan veriler tarım ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları, ticari işletmeler, STK'lar, çiftçiler, çiftçi örgütleri ve öğrencilerden anket ve mülakat yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırmada tarımsal girişimcilik bireysel, kurumsal ve ticari açılardan incelenmiştir. Araştırma sonucunda firma yaşı ile hukuki tüzel kişiliğe sahip olma arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerin faaliyet gösterdikleri pazar düzeyi ile işletme hukuki tüzel kişiliği arasında pozitif yönlü ve zayıf bir ilişki bulunduğu ortaya konulmuştur. İşletmelerin kurulma aşamasında, ailenin mesleğini sürdürme isteği, bireylerin kendi işini kurma isteği ve faaliyet gösterilen bölgede böyle bir işletmenin varlığına ihtiyaç duyulması gibi faktörlerin etkili olduğu belirlenmiştir. Firmaların yenilikçilik faktör skorları ile yöneticilerin yaşları ve firma yaşları arasında ters yönlü zayıf bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir. İşletmelerin yenilikçilik faktörü skorları ile yöneticilerin eğitim durumları arasında pozitif yönlü ve zayıf bir ilişki olduğu anlaşılmıştır. Çiftçi örgütleri, kamu kurum ve kuruluşlarına göre çalışanlarını girişimcilik konusunda daha fazla teşvik etmekte ve çalışanlarına daha fazla özgür çalışma ortamı sağlamaktadır. Eğitim öğretim kurumları; kamu kurum ve kuruluşları ile STK'lara göre çalışanlarının yenilikçi uygulamalarına daha fazla fon sağlamaktadır. Çalışma kapsamında ayrıca, DOKAP Bölgesi'ndeki kurum ve kuruluşların kurum yaşları ile özgür çalışma ortamları sağlama faktörleri arasında negatif yönlü zayıf bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, eğitimli ve daha genç yöneticilerin bölgedeki tarıma girdi sağlayan işletmelerde görev alması bölgenin tarımsal girişimcilik faaliyetlerinin artırılmasına olumlu katkı sağlayabilir.In this study, it is aimed to determine the current situation and development potential of agricultural entrepreneurship in the DOKAP Region and to reveal the steps to be taken in order to evaluate the potential. The research was carried out in the provinces of Artvin, Rize, Trabzon, Gümüşhane, Bayburt, Giresun, Ordu, Samsun, and Tokat, which are in the area of authority of DOKAP Regional Development Administration. The data used in the study was obtained from surveys and interview methods from public institutions and organizations, commercial enterprises, NGOs, farmers, farmers' organizations and students. The proportional sampling method was used to select the actors to be surveyed. In the research, agricultural entrepreneurship was examined at the individual, institutional and commercial level. As a result of the research, it was determined that there is a weak positive relationship between firm age and having a legal entity. It has been revealed that there is a positive and weak relationship between the market level in which the enterprises operate and the legal entity of the enterprise. It has been also determined that factors such as the desire of the family to continue their profession, the desire of individuals to establish their own business and the need for the existence of such a business in the region of operation are effective in the establishment of the enterprises. It has been determined that there is a weak inverse relationship between innovation factor scores of firms and the age of managers and firm ages. It has been understood that there is a positive and weak relationship between the innovation factor scores of the enterprises and the educational status of the managers. Farmers' organizations encourage their employees more in entrepreneurship and provide more free working conditions to their employees than public institutions and organizations. Educational institutions provide more funding to the innovative practices of their employees than public institutions and organizations and NGOs. In addition, within the scope of the study, it was determined that there is a weak negative relationship between the age of institutions and organizations in the DOKAP Region and the factors of providing free working environments. As a result, the employment of educated and younger managers in the enterprises that provide input to agriculture in the region may contribute positively to increasing the agricultural entrepreneurship activities of the region.