Türkiye’de Köy Sosyolojisi Araştırmaları ile Köy Enstitüleri Fikrinin İlişkisel İncelenmesi

Abstract

Köy Enstitüleri’nin kuruluş tartışmalarından kapatılmasına kadar devam eden süreçte Türksosyolojinde yapılan üç farklı köy araştırma türü vardır. Bunlar Sosyal Bilim Ekolü’nünmonografik köy araştırmaları (1936-1952); Mümtaz Turhan’ın köy araştırması (1936-1948) ileNiyazi Berkes ve Behice Boran’ın köy araştırmalarıdır (1939-1942). İlki, bireyci bir toplumyapısını hedefleyen ve bu amaçla kişisel girişkenliği esas alan bir toplumsal değişim önermektedir.İkincisi, toplumsal değişmede zihniyet unsurlarını öne çıkarmakta ve sentezci bir anlayışla köye veköylü eğitimine yaklaşmaktadır. Üçüncüsü ise köyde altyapısal/teknolojik bir değişimiöncelemekte ve bu sürecin doğal sonucu olarak toplumsal değişimi öngörmektedir. Bu çalışmadaenstitülerin hedeflediği toplumsal değişimle sosyolojideki köy araştırmalarının sonuçlarıarasındaki ilişki incelenmiştir. Sosyo-kültürel kurum inşasında toplumsal yapı araştırmalarınönemi, Köy Enstitüleri deneyimiyle açığa çıkarılmıştır