Kobi Yöneticilerinin İş Ahlakı Algılamaları Üzerine Bir Ampirik Araştırma

Abstract

Son yıllarda iş eliğini konu alan çalışmalar oldukça yoğunlaşmış ve farklı işletmecilik disiplinlerinin ilgi odağı haline gelmiştir. Yönetim bilimi ise, yöneticilerin etiksel algılamalarından hareketle karar verme süreçlerini ele almış, işletmecilik ve yönetim eğitiminin önemli bir unsuru olarak etiksel algılamalar üzerine odaklanmıştır. Yöneticilerin etiksel algılamalarına yönelik çalışmalar bugüne kadar 2 boyutta ele alınmıştır. İlk grupta yer alan çalışmalar, aynı sektörde faaliyet gösteren veya aynı ülkedeki farklı sektörlerde yer alan firma yöneticilerinin karakteristik özellikleri ile etiksel algılamaları arasındaki ilişkiyi ele almıştır. Diğer grupta yer alan çalışmalar, daha çok kültürel boyutlu olup, yöneticilerin etiksel algılamaları ve yargılarını ülkeler arası karşılaştırmalı bir şekilde ele almışlardır. Bu çalışma, KOBİ yöneticilerinin etiksel algılamaları ile firma ve yöneticilerin karakteristik özellikleri arasındaki ilişkileri, bu ilişkilerin kaynağını ve boyutunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın ampirik yönü, Orta Karadeniz Bölgesi'ndeki KOBİ niteliğindeki 188 firmanın yöneticisiyle görüşme yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada yöneticilere yöneltilen 15 iş uygulamasına yönelik algılamaların faktör yükleri belirlenmiş, bu faktörler aracılığıyla yöneticilerin etik algılamalarında istatistik olarak anlamlı fark olup olmadığı, farklılık varsa bu farkın hangi gruplardan kaynaklandığı One Way ANOVA ve Scheffé çoklu karşılaştırma testleri ile tespit edilmiştir. Farklılık arz eden gruplar arasında son olarak t-testi uygulanmış böylece yöneticilerin etiksel algılamaları açısından gruplar arası karşılaştırmalı analiz yapılmıştır. Sonuç olarak yönetici ve firmaların karakteristik özellikleri (yöneticinin gelir seviyeleri hariç) ile KOBİ yöneticilerinin etiksel algılamaları arasında istatistik olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

Recently there has been considerable increase in the number of studies and research into business ethics, thus making business ethics a focal point for various management disciplines. The science of management, basing its approach on managers' perception of ethics, has investigated decision making processes and has focused on ethical perceptions as important factors of the teaching of management. Studies concerning managers' ethical perceptions have been conducted within the framework of two different approaches. Studies with the first approach ' have investigated the relationship between the ethical perceptions and the characteristics of managers affirms existing in the same sector in one country or in different sectors in the same counrty. Studies with the second approach, which have more cultural dimensions, investigate managers' ethical perceptions and judgements on an international and comparative basis. The purpose of this study is to determine whether there are any statistically significant differences among the ethical perceptions of SME managers based on individual and firm characteristics; and to determine the reason for and the dimensions of these differences. This study has been carried out by interviewing 188 manufacturing firms in the Central Black Sea region. The factor loading of managers' perceptions, pertaining to 15 different work practices, have been determined in order to find out whether significant differences exit or not among managers' perception of ethics, using ONE WAY ANOVA and Scheffe multiple comparison tests. In addition, comparative analysis have been done among groups which demonstrate by using the t-test. Finally, it has been concluded that . There are significant differences between the typical characteristics affirms and their managers and the ethical perceptions of SME managers.