Samsun ili bazı arazi özellikleri ve arazi kullanım durumlarının Topografik özellikleri ile birlikte CBS analizleri

Abstract

Arazilerin mevcut potansiyellerinde değerlendirilmesi tarımsal üretim ve doğal kaynaklarının sürdürülebilirliğinde temel esastır. Bu nedenle öncelikle mevcut toprak kaynaklarının tespiti yapılmalıdır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin Orta Karadeniz Bölgesinde yer alan Samsun ilinde AKK, arazi kullanımı, erozyon ve büyük toprak grupları ile arazi formları arasında CBS kullanarak aralarındaki ilişkilerin belirlenmesini kapsamaktadır. Çalışma alanı yaklaşık olarak 948080 ha'dır. Bu çalışmada, AKK, arazi kullanımı-arazi örtüsü, erozyon ve büyük toprak gruplarına ait bilgiler Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış toprak veri tabanı ve sayısal yükselti modeli (DEM) oluşturulması içinde 1:25.000 ölçekli sayısal topografik haritalar kullanılmıştır. İşlemeli tarıma elverişli alanları oluşturan ilk dört sınıf, çalışma alanı içerisinde 261060 ha iken, 566298.1 ha alan ise tarımsal uygulamalara izin vermeyen V. ve VIII. sınıf arazileri oluşturmaktadır. Eğim, bakı, kabartma, yükselti ve drenaj ağ deseni haritaların oluşturulmasında DEM kullanılmıştır. Son olarak, üç boyutlu görüntülerin elde edilebilmesi için farklı sınıflama ve renklendirmeler ile oluşturulan AKK, arazi kullanımı, erozyon ve büyük toprak grupları çalışma alanına ait kabartma haritası ile birleştirme işlemi gerçekleştirilmiştir.

The basic principle of sustainable agricultural production and natural resources is to utilize lands based on their current potentials. Therefore, the present soil sources should be determined firstly. The main objective of this study was to determine relationship LUCC, land use, soil erosion, soil great groups and land forms using GIS in Samsun located in central Black Sea region of Turkey. The study area covers about 948080 ha. In this study, LUCC, land use-land cover, soil erosion and soil great groups information derived from soil database prepared by the Rural Affairs General Directory and digital topographic maps scaled 1:25.000 to generate digital elevation model (DEM) were used. According to LUCC distribution of the study area, suitable land for agricultural application ranged from class I to class IV is 261060 ha whereas, 566298.1 ha of the total area is non suitable (from class 5 to 8) for tillage. Land slope, aspect, hill shade, drainage network, creation of a three dimensional network structure of earth surface are among application of DEM. In finally, LUCC, soil erosion and soil great groups map painted in various colors was combined by the hill-shade image to generate three dimensional view image.