Keten (Linum usitatissimum L.)' in verim ve verim unsurlarına ekim zamanı ve toprak sıcaklığının etkisi

Abstract

Bu araştırma, Samsun ekolojik koşullarında toprak sıcaklığı bakımından ekim zamanının, keten bitkisinin verim ve verim unsurlarına etkilerini belirlemek amacıyla, Meteoroloji Samsun Bölge Müdürlüğü Gözlem İstasyonunda, saksı denemesi biçiminde, Ekim 2003-Temmuz 2004 periyodunda yürütülmüştür. Araştırmada iki keten çeşidi (Antares ve Sarı-85) ve iki ekim zamanı (toprak sıcaklığının 20 C olduğu 3 Ekim ve toprak sıcaklığının 15 C olduğu 18 Kasım) kombinasyonu uygulanmış ve bitki boyu, bitkide kapsül sayısı, kapsülde tohum sayısı, 1000-tohum ağırlığı ve bitki başına tohum verimi incelenmiştir. Araştırma sonucu; bitki boyu (P0.01), 1000 tohum ağırlığı (P0.05) ve tohum verimi (P0.01) bakımından çeşitler, bitki boyu (P0.01), bitkide kapsül sayısı (PO.01), kapsülde tohum sayısı (PO.01) ve tohum verimi (PO.01) bakımından ekim zamanları ve bitki boyu (PO.01), kapsülde tohum sayısı (PO.05) ve 1000 tohum ağırlığı (P0.05) bakımından çeşitxekim zamanı interaksiyonunun önemli olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucu Samsun ekolojik koşullarında kışlık ekim zamanının toprak sıcaklığı 20 C civarında olduğu, ekim ayının ilk yarısında yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca, ekim zamanının belirlenmesinde, çeşit faktörünün de dikkate alınması gerektiği kanaatine varılmıştır.

This investigation was carried out to determine the effects of sowing time on yield and yield components of linseed at the Samsun Meteoroloji Simulation Station, in a period of October 2003 and July 2004. The experiments were arranged in a completely randomised split-split block design, confounding the two linseed cultivars (Antares and San-85) and two soil temperature (20 and 15 °C), with four replications. The results of this investigation related that there were statistically significant among the used varieties in terms of plant heigth (P<0.01), 1000 seeds weight (P<0.05)and seed yield per plant (P<0.01), and among the sowing time in terms of plant heigth (PO.01), number of capsule per plant (PO.01), number of seeds per capsule (PO.01) and seed yield per plant (PO.01), and also variety x sowing time interaction significantly effected to plat high (PO.01), number of seeds per capsule (PO.05) and 1000 seeds weight (PO.05). Finally this experiment indicated that linseed winter sowing time in Samsun ecological conditions is maybe when soil temperature is higher than 20 °C at the before of the firts part of October. In additionally, cultivated variety must be pay attention fort he establishing of sowing time.