A Comparative Analysis of Familialist Modernisation and Gender Inequality: Turkey and Japan

Abstract

Turkey and Japan are among the lowest-ranked countries in variousgender gap indexes despite their economic achievement. To understandthe phenomena, this study explores a question how the experiences ofTurkey and Japan converge and diverge in the early struggles formodernisation and a new gender order through an interpretivecomparative historical analysis. This study shows that notwithstandinggeographical distance, cultural variances and different courses ofindustrialisation, Turkey and Japan have a number of common historicalbackgrounds which makes a comparative study interesting. Both countriesplayed a leading role in its region in terms of modernisation,industrialisation and women’s emancipation between the late 19thcentury and the early 20th century. Yet in both countries women wereemancipated but unliberated; they gained civil rights but theirempowerment was controlled judicially and ideologically. The twocountries also share a socio-demographically similar experience of “semicompressed modernity” which made them opt for familialism as a welfare model today. This familialism is both part of their neoliberalisationprogramme of social policy and their self-Orientalist response to globalcapitalist economy. This study argues that it is questionable if familialismsecures the family. It is also questionable if women’s labour forceparticipation in flexible employment contributes gender equality. Apartfrom the similarities in state policies, Turkey’s experience diverts fromthat of Japan. One of the most significant variances is that more womenin Turkey tend to postpone labour force participation rather thanchildbirth while it is the opposite in case of Japan. In face ofneoliberalising global economy, both Turkey and Japan have carried outdrastic reforms since the 1980s yet again without liberating women.

Türkiye ve Japonya, ekonomik başarılarına rağmen, çeşitli cinsiyet ayrımıendekslerinde oldukça düşük sıralarda yer almaktadır. Bu meseleyianlamak üzere bu çalışma yorumlayıcı karşılaştırmalı tarihsel analizlerlebirlikte şu soru üzerine yoğunlaşır: Türkiye ve Japonya’nın erkenmodernleşme ve yeni bir cinsiyet rejimi inşa etme maceraları ne ölçüdeörtüşmüş ve farklılaşmıştır? Türkiye ve Japonya’nın coğrafi uzaklıkları,kültürel farklılıkları ve farklı sanayileşme biçimlerine rağmen iki ülkeninkarşılaştırmalı bir çalışmasını ilgi çekici kılan ortak bir takım tarihsel arkaplanları paylaştıkları söylenebilir. Her iki ülke de 19. ve 20. yüzyıllardamodernleşme, sanayileşme ve kadın özgürleşmesi anlamında geçirdikleri dönüşümlerle bulundukları bölgelerin öncüsü olmuşlardır. Her iki ülkede de modernleşme sürecinde kadınların kurtarılmasından ama özgürleşememesinden bahsedilmektedir; kadınlar buralarda bir takım sivil haklara kavuşmuş olsalar da güçlenmeleri yargı ve ideolojiler yoluyla kontrol altında tutulmuştur. Aynı zamanda bu iki ülke bugün onları aile temelli bir refah modeline uygun kılan sosyo-demografik açıdan yarısıkıştırılmış modernite deneyimi yaşamışlardır. Bu aile temelli yaklaşım hem sosyal politikaların neoliberalleşmesine dair programın bir parçası hem de bu ülkelerin küresel kapitalist ekonomiye kendi oryantalist cevaplarının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışma aile temelli yaklaşımın aileyi güvenceye aldığı düşüncesinin sorgulanabilir olduğunu iddia etmekte. Aynı zamanda kadının emek gücünün esnek piyasalarda istihdam edilmesinin cinsiyet eşitliğine katkısını sorgulamakta. Devlet politikalarındaki benzerlikler olsa da Japonya ve Türkiye deneyimi belli noktalarda ayrışır. Bu farklılıkların en önemlilerinden biri Türkiye’de daha fazla kadın iş gücüne katılımını çocuk doğurmak adına ertelemeye meyilliyken Japonya’da durumun bunun tam tersi olmasında tezahür eder. Neoliberal küresel iktisadi politikalar karşısında hem Türkiye hem Japonya 1980’lerden bu yana birçok reformu yine kadın özgürleşmesini dikkate almayarak yürürlüğe koymuştur.