Okul müdürlerinin liderlik standartlarının geliştirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiyede okul müdürlerinin liderlik standartlarının tanımlanması ve liderlik standartları için bir kavramsal çerçeve geliştirilmesidir. Çalışmada bu amaçlar doğrultusunda nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi ve buna bağlı olarak sırasıyla zincir örnekleme, aykırı durum örnekleme ve maksimum çeşitlilik teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler öğretim, operasyonel ve okul liderliği ana boyutlarında incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre okul müdürlerinin yeterlilik alanlarına ilişkin sahip olması gereken liderlik standartları; öğretim liderliği, operasyonel liderlik ve okul liderliği ana boyutlarında incelenmiştir. Öğretim liderliği ana boyutunda, öğretim liderliği, öğrenme ortamının yönetimi ve hesap verebilirlik ve değerlendirme, operasyonel liderlik ana boyutunda, karar alma stratejileri, bütçelendirme/okul bütçesi oluşturma, insan kaynaklarını geliştirme ve etik liderlik, okul liderliği ana boyutunda, vizyon oluşturma, toplum ve paydaşlarla işbirliği geliştirme, farklılıkların yönetimi, insan ilişkileri ve etkili iletişim boyutları ele alınmıştır. Araştırma bulguları, gelecekte okulların yönetiminde temel faktör olan müdürlerin yetiştirilmesinde bir standardın olması gerektiğini göstermiştir. Sonuç olarak okul müdürlerinin yetiştirilmesine yönelik Türkiyenin kendi özellik ve koşullarına odaklı özgün bir okul müdürü yetiştirme modeli tasarlanması gerektiği söylenebilir.

The aim of the study is to define the leadership standards of principals in Turkey and develop a conceptual framework for these standards. Qualitative research is used for this. In order to identify the participants, exemplification which is consisting of chaining and contradicting techniques respectively, is used. The research data is collected by the help of semi-structured interview form developed by the researcher. The obtained data is categorized as main or sub-group and for examination, descriptive and content analysis are used together. There search data is studied in accordance with education, operational and school leadership aspects. Considering there search output, the leadership standards which a principal has to have are; under the main group of instructional leadership, management of school environment, accountability and evaluation; under the main group of operational leadership, decision-making strategies, creating a school budget, developing human resources and ethical leadership and finally, under the main group of school leadership, creating a vision, cooperation with society and stakeholders, diversity management, human relations and effective communication. Research findings clearly determine the standards to be used in educating the principals who are the most effective factor of school management. As a result, it can be said that developing a principal training programme regarding Turkeys own characteristics and conditions is a must.