Sıra aralığı ve potasyum humat uygulamasının bezelyenin verim ve bazı özelliklerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, farklı sıra aralıklarında yetiştirilen bezelye çeşitlerine potasyum humat uygulamasının bezelyede taze bakla verimi ve bazı özellikleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Samsun koşullarında iki yıl süre ile 3 tekrarlamalı olarak tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme deseninde yürütülmüştür. Ana parsellere %12'lik humik asit içeren potasyum humat (kontrol, 200 ml/da), alt parsellere çeşitler (Utrillo ve Sprinter), alt alt parsellere sıra aralığı (20, 30, 40 cm) faktörleri yerleştirilmiştir. Ekimler her iki yılda da Kasım ayında yapılmıştır. Çalışmada bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, bakla uzunluğu, taze bakla verimi, taze tane verimi, tanelenme oranı, 9.5 mm elek üstü tane oranı, tanede kuru madde ve ham protein oranlan tespit edilmiştir. Potasyum humat uygulamasının bitkide bakla sayısı, bitki başına taze bakla verimine etkisi istatistiksel olarak önemli, tanenin kuru madde oranına etkisi ise çok önemli bulunmuştur. Bakla sayısı, bakla uzunluğu, tanelenme oranı, 9.5 mm elek üstü tane oranı, bitki başına taze bakla verimi, taze tane verimi ve tanenin kuru madde miktarı bakımından çeşitler arasında istatistiksel olarak çok önemli, baklada tane sayısı bakımından da önemli fark tespit edilmiştir. Sprinter çeşidinde bitkide bakla sayısı (12.84 adet), baklada tane sayısı (6.11), tanelenme oranı (%50.56) ve dekara verim daha yüksek bulunurken, Utrillo çeşidinin bakla ve tanelerinin iri olması nedeniyle bitki başına taze bakla (73.1 g) ve taze tane verimi (26.44 g) daha yüksek bulunmuştur. Değişen sıra arası mesafelerinin de bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, taze bakla verimi ve tanenin ham protein oranı üzerinde istatistiksel olarak etki ettiği tespit edilmiştir. En yüksek bitki taze bakla verimi 40 cm sıra aralığında (71.4 g) elde edilmiştir.

This study was conducted to determine the effects of potassium humate application and row spacing on some traits and fresh pod and fresh seed yield of pea, in Samsun conditions. The study was plannedjn split-split plots in randomized complete block desing with three replications for two years. Potassium humate application (control and 2000 mj/ha), pea cultivars (Utrillo and Sprinter) and row spacing (20, 30 and 40 cm) were placed to main, sub and sub-sub plots, respectively. Seed sowing was performed in November in both years. Some plant traits such as the number of pod per plant, number of seed per pod, pod length, fresh pod yield, fresh seed yield, the ratio of fresh seed weight to fresh pod weight, seed ratio remained above 9.5 mm sieve, seed dry matter and crude protein content were also determined. The effects of potassium humate on the number of pod per plant and fresh pod yield per plant was significant as statistically. Dry matter content of seed was affected from potassium humate highly significantly. Highly significant differences were determined among the pea cultivars in terms of number of pods per plant, fresh pod and seed yield per plant, dry matter content of seeds, pod length, rate of fresh seed weight to fresh pod weight and seed weight remained above 9.5 mm sieve. The number of seeds per pod significantly differed among the pea cultivars. Sprinter cultivar was superior than Utrillo cultivar for the number of pod per p.jjy& (12.84), number of seed per pod (6.11), rate of fresh seed weight to fresh pod weight (50.56%). Fresh seed yield (26.44 g/plant) and pod yield (73.1 g/plant) of Utrillo cultivar were found higher than Sprinter cultivar due to having large pod and seeds. The effects of row spacing on the number of pod per plant, number of seed per pod, fresh seed yield per plant and seed crude protein content were significant. The highest fresh pod yield,(71.4 g/plant) was obtained from 40 cm row spacing.